Đau đáu bài toán về thực phẩm chưa qua sử dụng trên các chuyến bay

Theo ước tính của Hiệp hội Vận tải Hàng không Quốc tế (IATA), các chuyến bay tạo ra khoảng sáu triệu tấn chất thải mỗi năm, 20% trong số đó ​​là thực phẩm và đồ uống chưa qua sử dụng. Ở một khía cạnh khác, trên những vùng đất mà máy bay đi qua, đang có khoảng 1,1 tỷ người tại 110 quốc gia sống trong cảnh nghèo đói. Tại Việt Nam, tỷ lệ nghèo đa chiều năm 2023 là 5,71%, tương đương 1,58 triệu hộ đang thiếu lương thực mỗi ngày. 

Trở ngại chính trong việc tái sử dụng đồ khô trên máy bay là vấn đề vệ sinh an toàn thực phẩm. Bên cạnh đó, việc thu hồi sản phẩm sau chuyến bay sẽ đòi hỏi thời gian và nhân lực lớn hơn so với việc tiêu hủy, vì vậy gần như 99% các hãng bay trên thế giới đều loại bỏ toàn bộ đồ thừa sau chuyến bay như gói đường, sữa bột, tăm, bánh… Vì điều này, ngành công nghiệp hàng không đang “đốt” khoảng 4 tỷ đô la thực phẩm và đồ uống chưa được sử dụng mỗi năm.

Đây cũng chính là lý do thôi thúc chị Phương Diệu Hương – chuyên viên Dịch vụ khách hàng, cùng các đồng nghiệp triển khai sáng kiến thu hồi lại đồ khô, thực phẩm chưa qua sử dụng để phân loại, tái sử dụng hoặc quyên góp ủng hộ hoàn cảnh khó khăn. Từ đó mỗi chuyến bay không chỉ là biểu tượng của sự tự do và kết nối, mà còn mang thông điệp về sự phát triển bền vững và bảo vệ môi trường.

 Sáng kiến xuất hiện từ tư duy “dám nghĩ lại”…

Là người theo đuổi lối sống xanh và tâm huyết với yếu tố “sustainability” (sự bền vững), chị Phương Diệu Hương luôn trăn trở về câu hỏi “Tại sao chúng ta không thu hồi đồ khô để tái sử dụng lại?” của Phó Tổng giám đốc Vietnam Airlines Trịnh Hồng Quang. Đào sâu vào vấn đề này, chị Hương phát hiện trên thế giới đã có hãng hàng không Air New Zealand thử nghiệm tái cấp đồ khô chưa qua sử dụng, ngăn chặn hơn 132 tấn thực phẩm bị tiêu hủy trong 9 tháng đầu năm. “Người ta làm được – mình cũng làm được” – ý nghĩ trên đã thôi thúc chị Hương và cả nhóm quyết tâm nghiên cứu, tìm ra quy trình tối ưu nhất cho việc thu hồi và tái sử dụng đồ khô/thực phẩm chưa qua sử dụng trên các chuyến bay của Vietnam Airlines.

Chị Hương rất tâm đắc một câu trong cuốn sách “Dám nghĩ lại” là: “Hầu hết chúng ta đều tự hào về kiến thức và năng lực chuyên môn của mình, cũng luôn kiên định với niềm tin và quan điểm của bản thân. Nhưng chúng ta đang sống trong một thế giới thay đổi nhanh chóng, buộc chúng ta phải liên tục tái tư duy.”

Từ tư duy “dám nghĩ lại”, chị Hương và nhóm dự án quan niệm không đợi hoàn hảo mới làm mà cứ làm, sửa dần để đạt hoàn hảo. Sau chưa đầy 03 tháng, dưới sự chỉ đạo sát sao của Ban Lãnh đạo TCT và lãnh đạo Ban DVHK, với sự đồng lòng các công ty suất ăn, toàn thể tiếp viên, trung tâm dịch vụ và khai thác sân bay ASOC..v.v.. dự án đã xây dựng và ứng dụng thành công quy trình phân loại, tái chế hoặc quyên góp đồ khô chưa qua sử dụng trên các chuyến bay.

Theo đó, những sản phẩm mới sẽ được tiếp viên nhận diện và đặt ở vị trí riêng trên xe đẩy sạch để có thể tái cấp sau khi thu hồi. Những thực phẩm khô như bánh tươi, hạt rang…sẽ được kết hợp với tổ chức Giải cứu thực phẩm VietHarvest quyên góp cho các hoàn cảnh khó khăn, cung cấp thêm nguồn thực phẩm chất lượng tốt để cải thiện bữa ăn. Năm 2023 Vietnam Airlines đã hỗ trợ được 2 tấn thực phẩm (bánh khô, hạt rang, ngũ cốc) cho các trung tâm, tổ chức cứu trợ, giúp đỡ hơn 700 người. Sau quá trình thử nghiệm, sáng kiến đem lại kết quả khả quan khi tiết kiệm khoảng 12 tỷ mỗi năm, và góp phần bảo vệ môi trường khi giải cứu hơn 50 tấn rác thải.

“Mỗi hành động nhỏ của mỗi người đều có sự tác động đến môi trường, nên mình hay nghĩ là “Mình làm được gì” thay vì nghĩ những vấn đề xa xôi quá và thấy mình chẳng làm được gì cả. Vì yêu môi trường nên khi mình làm công việc này mình rất mãn nguyện” – chị Hương chia sẻ về thành tựu mang dấu ấn của mình.

Những ý tưởng của chị Hương đã góp phần giúp Vietnam Airlines được vinh danh là hãng hàng không đưa ra đóng góp giải pháp phát triển bền vững mạnh mẽ nhất (Boldest Move) do Liên minh hàng không SkyTeam trao tặng trong Thử thách Chuyến bay bền vững 2023 (The Sustainable Flight Challenge 2023). Theo đó, SkyTeam đánh giá rất cao sự sáng tạo và nỗ lực của Vietnam Airlines trong việc triển khai sáng kiến thu hồi, tái cấp các sản phẩm thực phẩm khô, dụng cụ dùng một lần đảm bảo chất lượng sau chuyến bay và quyên góp cho tổ chức giải cứu thực phẩm VietHarvest.

Tham gia hội thảo phát triển bền vững của SkyTeam tại Atlanta, Hoa Kỳ, đoàn đại diện của Vietnam Airlines đã có cơ hội được gặp gỡ và trao đổi với các chuyên gia trong lĩnh vực Phát triển bền vững và nhiều đồng nghiệp đến từ các hãng hàng không trên thế giới. Cũng tại đây, những ý tưởng, giải pháp mà Vietnam Airlines đã thực hiện được các chuyên gia và đồng nghiệp nước bạn đánh giá rất cao…

…đến các sáng kiến bảo vệ môi trường

 Với sáng kiến về việc tái cấp đồ khô chưa qua sử dụng, Vietnam Airlines trở thành một trong số ít những hãng hàng không trên thế giới dũng cảm phá bỏ ranh giới cũ để “dám nghĩ lại”

Nói về hành trình của mình, chị Hương bày tỏ: “Ý tưởng về thu hồi đồ khô cũng xuất phát từ tư duy dám nghĩ khác với những gì đang có. Nếu chúng ta vẫn tư duy theo lối cũ và vẫn cứ nói không làm được đâu thì sẽ không có sự thay đổi nào xảy ra cả. Nhưng chúng mình đã nghĩ tại sao không thử tự đặt lại câu hỏi về những điều mình từng biết xem nó có đúng không? Và chỉ khi bắt đầu đi tìm hiểu xung quanh, thấy những bên đã thành công thay đổi, mình mới có thể học hỏi, áp dụng và tạo ra được thành quả như bây giờ”.

 

Thời gian đầu triển khai, sáng kiến gặp nhiều khó khăn như thời gian ground time ngắn, cơ cấu tiếp viên tối thiểu…nhưng tiếp viên vẫn theo kịp công việc rất nhanh. Công ty suất ăn cũng đối mặt với thách thức về nhân sự khi công việc tốn nhiều thời gian, lượng công việc dàn trải, nhưng sau một thời gian các công ty đã tìm ra phương án bố trí công việc và nhân sự hiệu quả nhất.

Sáng tạo trong ý tưởng, quyết đoán trong kế hoạch và đồng lòng trong cách triển khai, chị Hương cho rằng thành công của sáng kiến đến từ góp sức chung của cả Vietnam Airlines, đội ngũ tiếp viên và các công ty suất ăn. Tự hào khi Vietnam Airlines đang bắt đầu làm được, tiến một bước tiến quan trọng trong hành trình “phát triển bền vững” để bắt kịp với các hãng hàng không ở các nước phát triển trên thế giới.

08 năm cống hiến tại Vietnam Airline, 08 năm không ngừng sáng tạo đưa ra những ý tưởng mới trong công việc, chị Phương Diệu Hương cũng từng góp sức trong đề xuất “Chuyến bay sao biển ở Vietnam Airlines” giúp hành khách nâng cao kiến thức, bảo vệ loài Sao biển Phú Quốc. Với những hành động của mình, chị Hương hy vọng mỗi người sẽ là một “sứ giả” truyền đi thông điệp bảo vệ môi trường, hướng tới sự phát triển bền vững và lan tỏa tinh thần Vietnam Airlines.