Sự cần thiết
Hệ thống Motion (chuyển động) là một thành phần vô cùng quan trọng và không thể thiếu của một Simulator (buồng lái mô phòng) trong huấn luyện bay cho Phi công.
Hệ thống này gồm 6 Xylanh thủy lực (Actuator) làm nhiệm vụ mô phỏng chuyển động của máy bay cho tất cả các bài huấn luyện gồm: các hiệu ứng rung lắc, cất cánh hạ cánh, bay trong thời tiết xấu, va chạm, hỏng động cơ… Do đó, khi hệ thống Motion có hư hỏng sẽ dẫn đến trường hợp AOG (dừng huấn luyện) của thiết bị này.
Nỗ lực biến điều “không thể” thành “có thể”
Các xylanh thủy lực này ngoài chức năng mô phỏng chuyển động của thiết bị thì đồng thời cũng là nơi chịu toàn bộ tải trọng của thiết bị buồng lái mô phỏng (khoảng 15 tấn) nên việc sửa chữa, thay thế xy lanh là công việc phức tạp, nguy hiểm đến an toàn của con người và thiết bị trong quá trình bảo dưỡng, sửa chữa. Ngoài ra, bên cạnh các yêu cầu về trang thiết bị hỗ trợ chuyên dụng, công việc này cũng đòi hỏi kinh nghiệm của người thực hiện và độ chính xác gần như tuyệt đối trong suốt quá trình thực hiện.
Việc thay thế Xylanh được chuyên gia CAE đánh giá là công việc khó nhất, nguy hiểm nhất và tốn rất nhiều thời gian, bên cạnh đó yếu tố An toàn về con người và thiết bị được ưu tiên hàng đầu.
Do đặc thù của công việc trên, tại thời điểm năm 2019, SIM VN001 bị hư Xylanh số 2 và phía công ty CAE đã phải cử 02 nhóm chuyên gia chuyên lắp đặt SIM của họ từ Canada tới Việt Nam để tiến hành thay thế Xylanh hỏng hóc này. Thời gian lắp đặt kéo dài tới 05 ngày (kể từ khi thiết bị về đến Việt Nam) và với chi phí rất cao.
Sau hơn 10 năm khai thác với tần suất hoạt động liên tục (20h/ngày), SIM VN001 tiếp tục bị hỏng Xylanh số 3 vào ngày 03/04/2022. TTHL đã liên hệ với CAE để yêu cầu cung cấp vật tư thay thế. Tuy nhiên, CAE chưa báo được thời gian dự kiến thay thế do các nhóm chuyên gia của nhà máy đang có kế hoạch lắp đặt tại trung tâm huấn luyện khác.
Với tinh thần phát huy nội lực và sức sáng tạo cũng như được sự đồng ý của Lãnh đạo TTHL, nhằm đưa SIM VN001 vào khai thác trở lại trong thời gian sớm nhất- đảm bảo kế hoạch huấn luyện phi công A321 của TCT, phòng Kỹ thuật đã tiến hành thay thế Xylanh số 3 với nguồn lực là đội ngũ kỹ sư đã đồng hành cùng TTHL trong những ngày đầu tiên xây dựng, vận hành, bảo dưỡng Trung tâm Buồng lái mô phỏng.
Xác định mục tiêu tự chủ và nắm bắt công nghệ và tiết kiệm chi phí cho TCT (chi phí thuê chuyên gia thay thế Xylanh khoảng 30.000 USD chưa tính các chi phí di chuyên và ăn ở…). Đội ngũ phòng Kỹ thuật đã tiến hành khảo sát, xây dựng giải pháp để tự thay thế Xylanh:
► Chuẩn bị tài liệu, nhân lực: liên hệ với nhà máy để tìm kiếm thêm các tài liệu liên quan đến việc thay thế Xylanh. Phân công cụ thể từng đầu mục công việc cho từng kỹ sư nghiên cứu, xây dựng phương án thực hiện.
► Thực hiện nghiêm quy trình đánh giá rủi ro của TTHL trước khi thực hiện việc thay thế.
► Giám sát việc trang bị các bảo hộ trong quá trình thực hiện công việc.
► Chuẩn bị công cụ, dụng cụ, phương tiện chuyên dụng sẵn sàng trước khi thực hiện việc tháo lắp Xylanh.
► Họp về an toàn và phối hợp với tài xế xe nâng.
Quá trình thực hiện
Sau khi Xylanh thay thế về đến Việt Nam, phòng Kỹ Thuật đã phối hợp với phòng Kế toán Hành chính thực hiện các thủ tục thông quan với các cơ quan chức năng để nhận thiết bị thay thế trong thời gian sớm nhất có thể. Đúng 9h sáng ngày 16/04/2022, các kỹ sư được phân công bắt đầu thực hiện quá trình tháo Xylanh bị hư.
“An toàn là số một” là tiêu chí hàng đầu khi thực hiện công việc này, bởi chỉ cần 1 chút bất cẩn có thể ảnh hưởng tới con người và thiết bị. Quá trình tháo lắp 2 khớp nối ở bên trên và bên dưới của Xylanh đòi hỏi sự tỉ mỉ, kiên nhẫn và chính xác cao độ. Với khối lượng hàng chục tấn, việc điều chỉnh kích thủy lực, xe nâng, thao tác của kỹ sư cần có độ chính xác, nhịp nhàng.
Quá trình thay thế Xylanh mới được tiến hành tiếp tục ngay sau khi Xylanh cũ được tháo. Khi công việc càng đi vào những bước cuối cùng thì thể lực cũng như sự tập trung của các kỹ sư cũng bị bào mòn trong khi yêu cầu công việc lại đòi hỏi ngày càng chính xác hơn trong từng thao tác. Vì vậy, các kỹ sư SIM tiếp tục động viên nhau cố gắng, tập trung cao độ, đảm bảo tính chính xác và các yêu cầu kỹ thuật của quá trình lắp ráp.
Hệ thống xe nâng, đai an toàn (ảnh trái) và sau hơn 4 tiếng phối hợp làm việc, Xylanh hư đã được tháo thành công để chuẩn bị cho việc đưa Xylanh mới vào thay thế (ảnh phải). (Ảnh: TTHL).
Anh Trần Hoàng Giang – Phó phòng Kỹ Thuật chia sẻ “Để thực hiện được công việc này, đội ngũ kỹ sư SIM đã chuẩn bị rất kỹ càng về kiến thức chuyên môn, tài liệu, trang thiết bị hỗ trợ lắp đặt từ trước khi vật tư thay thế về đến Việt Nam. Xác định nhận nhiệm vụ và được sự tin tưởng của Ban Giám Đốc, anh em kỹ sư SIM quyết tâm thực hiện và hoàn thành, đảm bảo tốn ít thời gian mà vẫn an toàn cho người và thiết bị'”.
Sau 12 tiếng tập trung cao độ, việc tháo lắp Xylanh đã hoàn thành, Sim VN001 sẵn sàng đưa vào huấn luyện. Nhìn lại năm 2019, việc thay thế Xylanh cần 05 ngày và 02 nhóm chuyên gia CAE khác nhau thực hiện. Với thời gian hoàn tất công việc chỉ 1 ngày đã giảm thiểu tối đa thời gian AOG (dừng huấn luyện), nhanh chóng đưa SIM vào khai thác, tăng hệ số sẵn sàng và đảm bảo công tác huấn luyện bay.
Xây dựng đội ngũ kỹ sư chuyên nghiệp và giàu kinh nghiệm
Việc thay thế Xylanh cho SIM VN001 đánh dấu bước tiến lớn của kỹ sư TTHL trong quá trình vận hành, bảo dưỡng, sửa chữa Buồng lái mô phỏng.
Được sự tin tưởng của Lãnh đạo TTHL, Phòng Kỹ Thuật với nòng cốt là các kỹ sư trẻ, giàu kinh nghiệm, luôn sẵn sàng học hỏi, nhiệt huyết với công việc nên dù lực lượng kỹ sư chưa đủ so với định biên của phòng, các kỹ sư vẫn sẵn sàng không nghỉ hết các ngày phép của mình để đảm bảo cho hệ thống 4 SIM hoạt động ổn định với hệ số sẵn sàng khai thác trên 98% trong nhiều năm, tiết kiệm chi phí huấn luyện đào tạo cho TCT.
