Đoàn bay 919 – tiền thân là Trung đoàn Không quân vận tải 919 được thành lập ngày 01/5/1959 – là Trung đoàn Không quân đầu tiên của Quân đội Nhân dân Việt Nam – hiện nay là đơn vị quản lý và cung cấp phi công phục vụ hoạt động khai thác bay của TCT Hàng không Việt Nam. Quá trình hình thành, xây dựng và phát triển hơn 60 năm qua của Đoàn bay 919 luôn gắn với những mốc son lịch sử của Không quân nhân dân Việt Nam và ngành Hàng không dân dụng nước nhà. Đó là một chặng đường với bao gian nan, thử thách và hy sinh nhưng cũng đầy ắp những kỳ tích, những chiến công vẻ vang, những bước phát triển vượt bậc, những thắng lợi rất đáng tự hào. Đó là một di sản thiêng liêng, một nguồn động lực tinh thần quý giá cho thế hệ hiện tại và kế tiếp.
Tổ bay An2 đánh chìm tàu biệt kích Mỹ tại Sầm Sơn Thanh Hóa năm 1966 (ảnh trái) và Quang cảnh buổi lễ thành lập Trung đoàn KQTVT 919 ngày 1-5-1959 (ảnh phải) (Ảnh: Đoàn bay)
Trong giai đoạn kháng chiến chống Mỹ, thực hiện lời kêu gọi của Bác Hồ với quyết tâm “tất cả cho tiền tuyến, tất cả để đánh thắng hoàn toàn giạc Mỹ xâm lược”, các cán bộ, chiến sĩ của Đoàn bay 919 đã phát huy truyền thống và phẩm chất cách mạng của Anh bộ đội Cụ Hồ thực hiện tốt hai chức năng dân dụng và quân sự; vừa làm nhiệm vụ vận tải quân sự phục vụ chiến đấu, vừa trực tiếp tham gia chiến đấu và lập được nhiều thành tích đặc biệt xuất sắc, có ý nghĩa lịch sử trong truyền thống Không quân nhân dân Việt Nam. Đó là: Phi công của Trung đoàn đã dùng máy bay chiến lợi phẩm bắn rơi máy bay địch, ghi chiến công mở đầu thắng lợi trên mặt trận “không đối không”; đánh chìm tàu biệt kích của địch trên vùng biển Thanh Hóa, lập chiến công đầu trên mặt trận “không đối biển” và tập kích, tiêu diệt căn cứ ra-đa Pa-thí trên đất Lào ghi chiến công đầu trên mặt trận “không đối đất” của Không quân nhân dân Việt Nam.
Tổ bay IL-14 trực chiến, ăn trưa ngay tại máy bay, sẵn sàng làm nhiệm vụ chi viện cho chiến trường tết Mậu Thân năm 1968 (ảnh trái) và Máy bay của HKVN vận chuyển bộ đội chi viện cho các chiến trường năm 1979 (ảnh phải) (Ảnh: Đoàn bay)
Với bản chất của Không quân nhân dân, chiến đấu vì dân, với lòng thương yêu, gắn bó với nhân dân, các cán bộ chiến sĩ của Trung Đoàn ngoài nhiệm vụ chiến đấu, phục vụ chiến đấu để góp phần bảo vệ nhân dân còn mang hết sức mình tận tụy phục vụ nhân dân, giúp dân sản xuất, đào mương chống hạn, đắp đê chống lụt, khi nhân dân gặp khó khăn thì nhường cơm, sẻ áo, mang hết sức lực và phương tiện của mình chở lương thực, thuốc men, mang vật liệu đắp đê, hàn khẩu, mang sự quan tâm của Đảng, Chính phủ tới nơi đồng bào bị nạn bão lụt, thiên tai…
Với tất cả lòng trung thành, trách nhiệm chính trị trước Đảng, trước nhân dân, lòng tôn kính và biết ơn Bác, Đảng và Trung ương, ngay từ những ngày đầu mới thành lập, cán bộ chiến sĩ Trung đoàn vô cùng vinh dự, tự hào được đảm đương trọng trách bay chuyên cơ, trực tiếp phục vụ Bác và các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Quân đội đi công tác. Hơn 60 năm qua, các cán bộ chiến sĩ, người lái máy bay của Trung đoàn KQVT 919 – Đoàn bay 919 ngày hôm nay luôn nêu cao tinh thần trách nhiệm, mang hết tình cảm và khả năng, tuân thủ tuyệt đối các chế độ, quy trình, bảo đảm hoàn thành tốt đẹp hàng chục ngàn lần chuyến bay và hơn hàng trăm ngàn giờ bay chuyên cơ. Đội ngũ người lái máy bay của Đoàn luôn được Đảng tin yêu, nhân dân tự hào và bạn bè, đồng nghiệp quốc tế ghi nhận, đánh giá cao.
Sau ngày miền Nam được hoàn toàn giải phóng, đất nước liền một giải mở ra một trang sử mới trong lịch sử nước nhà, cũng như tạo một bước ngoặt lớn trong lịch sử phát triển của Ngành hàng không dân dụng Việt Nam. Lúc này, đáp ứng yêu cầu phát triển lực lượng của Quân đội, Lữ đoàn không quân vận tải 919 được biên chế lại thành 4 Trung đoàn độc lập: Trung đoàn 916, 917, 918 và một bộ phận chủ chốt của Trung đoàn 919 được biên chế thành Đoàn bay 919 ngày nay. Đoàn bay 919 trở thành lực lượng chủ lực góp phần hoàn thành kế hoạch hằng năm của Ngành Hàng không dân dụng Việt Nam. Các cán bộ chiến sĩ dù đang công tác ở Đoàn bay 919 hoặc chuyển sang công tác ở Trung đoàn bạn đều phát huy tốt truyền thống Bộ đội Cụ Hồ, là chiến sĩ Không quân nhân dân Việt Nam. Với truyền thống sẵn có, các Trung đoàn 916, 917, 918 phát huy ngay hiệu quả và đã đóng góp nhiều thành tích trong sự nghiệp chiến đấu và bảo vệ Tổ quốc XHCN. Cả bốn Trung đoàn đều đã được Nhà nước tuyên dương Anh hùng LLVTND.
Trong giai đoạn sau năm 1990, những thành tích nổi bật của “hậu duệ” các chiến sĩ Không quân năm xưa gắn với 25 năm xây dựng và phát triển của TCTHKVN. Đoàn bay đã hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ khai thác hàng không dân dụng an toàn tuyệt đối; chuyển giao thành công và làm chủ công nghệ khai thác máy bay thế hệ mới. Đặc biệt, đã thiết lập được tính chuyên nghiệp trong khai thác bay, xây dựng một đội ngũ phi công tuy độ tuổi trung bình còn rất trẻ, nhưng luôn được đánh giá có trình độ bay khá trong khu vực và trên thế giới. Từ khi chuyển đổi thành công công nghệ hàng không Liên xô sang công nghệ hàng không của phương Tây đến nay, Đoàn bay 919 không để xảy ra một vụ tai nạn có cấp nào, đó là sự phấn đấu không mệt mỏi của đội ngũ cán bộ, phi công, người lao động Đoàn bay 919.
Liên tục trong nhiều năm, Đoàn bay 919 luôn giữ ngọn cờ đầu là một trong những đơn vị tiêu biểu của ngành Hàng không. Đảng bộ Đoàn bay nhiều năm liên tục là Đảng bộ trong sạch vững mạnh, Công đoàn, Đoàn thanh niên của Đoàn là những tổ chức tiên tiến, xuất sắc trong hệ thống đoàn thể của Tổng công ty Hàng không Việt Nam. Cho đến nay, Đoàn bay 919 cùng TCTHKVN đã thực sự trở thành doanh nghiệp kinh tế kỹ thuật, dịch vụ hiện đại, tiên tiến, góp phần rất quan trọng đưa đất nước chuyển sang thời kỳ CNH, HĐH và là lực lượng dự bị tin cậy cho an ninh quốc phòng của nước nhà.
Trong giai đoạn phòng chống và ứng phó với đại dịch Covid-19, lực lượng phi công tuyến trước phải thực hiện nhiệm vụ trong môi trường làm việc luôn phải tiếp xúc gần, nguy cơ lây nhiễm dịch bệnh cao cho bản thân và người thân, gia đình. CBNV và đội ngũ người lái máy bay Đoàn bay 919 đã đoàn kết, đồng lòng cùng với tập thể VNA tận dụng cơ hội sản xuất kinh doanh để vượt qua khó khăn. Lực lượng phi công không ai lùi bước, luôn sẵn sàng thực hiện mọi nhiệm vụ khi Đảng, Chính phủ, Tổng công ty yêu cầu. Rất nhiều phi công đăng ký xung phong đi làm không hưởng lương và sẵn sàng thực hiện những chuyến bay đến những vùng tâm điểm của dịch bệnh, chấp nhận thực hiện nghiêm túc các quy định cách ly dài ngày sau chuyến bay.
Trong giai đoạn này, Đoàn bay 919 đã hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ Đảng và Nhà nước giao cho TCT thực hiện các chuyến bay giải cứu, chở khách hồi hương, chuyên gia, lao động nước ngoài và vận chuyển hàng hóa trong giai đoạn phòng chống và ứng phó với dịch bệnh Covid 19. Đặc biệt, khi đại dịch COVID – 19 bùng phát, phi công Đoàn bay phải thực hiện nhiệm vụ đáp ứng theo tình hình mới với hàng trăm chuyến bay hồi hương đón đồng bào và chuyến bay chở hàng đến tất cả các Châu lục trên thế giới với những đường bay dài, lần đầu tiên Vietnam Airlines khai thác, thời gian thực hiện nhiệm vụ liên tục lên đến 40 – 50 tiếng như các chuyến bay đến Cuba, châu Phi, Mỹ, Canada, New Zealand, châu Âu… an toàn tuyệt đối, đặc biệt là 2 chuyến bay giải cứu Vũ Hán và Guinea Xích đạo theo yêu cầu của Chính phủ. Đồng thời duy trì huyết mạch hàng không trong nước cũng như phục vụ chiến dịch kích cầu nội địa giai đoạn phục hồi sau đại dịch.
Trong chiến dịch ứng phó đại dịch Covid – 19, lực lượng khai thác của Đoàn bay đã bị ảnh hưởng nặng nề bởi gần 1900 lượt phi công phải thực hiện cách ly nhưng nhờ có quản lý và sử dụng hiệu quả nguồn lực lao động trong đơn vị, đặc biệt lực lượng phi công khai thác; điều hành linh hoạt, đảm bảo nguồn lực khai thác các giai đoạn cao điểm; chủ động trong công tác huấn luyện nâng cấp, chuyển loại, cân đối lực lượng giữa các đội bay nên Đoàn bay đáp ứng đủ nguồn lực khai thác theo lịch bay của TCT. Hiện tại phi công Việt Nam đạt 75% tổng số phi công khai thác, nhờ đó trong giai đoạn ảnh hưởng của đại dịch Covid – 19, khi toàn bộ phi công nước ngoài phải tạm hoãn hợp đồng, VNA vẫn chủ động được nguồn lực phi công để đảm bảo khai thác ổn định.
Chia sẻ về những nguyên nhân chính để Đoàn bay 919 đạt được những kết quả trên, Đoàn trưởng Tô Ngọc Giang cho biết: Có nhiều nguyên nhân, nhưng trước hết phải kể đến sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo kịp thời của cấp trên; sự phối hợp hiệp đồng có hiệu quả của các cơ quan, đơn vị trong và ngoài hệ thống VNA. Bên cạnh đó, Đảng ủy, Ban Lãnh đạo Đoàn bay đã thường xuyên làm tốt công tác giáo dục truyền thống để tất cả CBNV và phi công thấy rõ, tự hào về nguồn gốc Quân đội của mình, tự hào về lịch sử hình thành và phát triển, tự hào về truyền thống đơn vị Anh hùng lực lượng vũ trang, truyền thống Bộ đội Cụ Hồ. Chúng tôi hiểu rõ rằng truyền thống vẻ vang không phải là cái để chúng ta dựa dẫm vào, mà chính là niềm tin, là động lực để cùng đề cao trách nhiệm phấn đấu. Tôi tin tưởng rằng, dù ở hoàn cảnh khó khăn nào, với trái tim, khối óc, bản lĩnh, trình độ và tâm huyết của mỗi con người, những CBNV và phi công Đoàn bay chắc chắn sẽ tự tin tiếp nối truyền thống vẻ vang của cha anh; chắc chắn sẽ vững vàng với vai trò là cánh chim đầu đàn của Tổng công ty Hàng không Việt Nam cũng như ngành hàng không Việt Nam; cùng nhau “Đoàn kết – Sáng tạo – Bản lĩnh – Hành động” để vượt qua mọi khó khăn, trở ngại, đạt được những thành công mới thời gian tới.
TTNB Đoàn bay
