Trong bối cảnh chủ nghĩa bảo hộ gia tăng, các vụ cọ xát, tranh chấp thương mại, đã leo thang kể từ năm 2016 đến nay. Cọ xát thương mại và chiến tranh thương mại đã liên tiếp nổ ra giữa Mỹ với các đối tác Trung Quốc, EU, Canada, Ấn Độ; giữa Nhật Bản với Hàn Quốc… Trong đó, căng thẳng thương mại Nhật – Hàn đã tác động trực tiếp đến thị trường hàng không của hai nước này.
Các cuộc đàm phán thương mại Mỹ-Trung chưa thể giải quyết được mâu thuẫn giữa hai nước (Ảnh: South China Morning Post).
Mới đây, Nhật Bản đã thắt chặt kiểm soát xuất khẩu các nguyên liệu công nghệ cao quan trọng sang Hàn Quốc khiến căng thẳng quan hệ giữa hai quốc gia này leo thang. Theo đó, người tiêu dùng Hàn Quốc đã tẩy chay hàng hóa Nhật Bản, đồng thời hàng loạt tour du lịch Hàn – Nhật cũng bị hủy, kéo theo một số đường bay phải đóng cửa. Thống kê trong tháng 7 vừa qua từ báo chí Hàn Quốc cho biết, Lượng khách đặt tour du lịch Nhật Bản của các hãng lữ hành lớn tại Hàn Quốc đã sụt giảm một nửa so với thông thường.
Công ty lữ hành Hana Tour, công ty du lịch có lượng khách mua tour du lịch nước ngoài số một Hàn Quốc, cho biết kể từ sau ngày 8/7, số người đặt tour du lịch đến Nhật Bản đã giảm một nửa so với trước đây và hiện chỉ còn bình quân 500 người/ngày. Tại công ty lữ hành Mode Tour, số lượng khách mới đặt tour đi Nhật Bản giảm tới 70% so với cùng kỳ năm 2018. Trong khi đó, Hãng lữ hành Yellow Balloon Tour cho biết số khách hủy đặt tour từ đầu tháng 7 cho tới ngày 18/7 tăng 50%, trong khi lượng người đặt tour giảm 70%.
Trong bối cảnh nhu cầu đi nước ngoài của người dân giảm, các hãng hàng không Hàn Quốc vừa thông báo tạm ngừng cung cấp các dịch vụ hoặc có kế hoạch giảm số lượng chuyến bay trên một số tuyến đến Nhật Bản. Hãng hàng không Asiana Airlines Inc cho biết hãng sẽ giảm số lượng chuyến bay trên các tuyến bay đến các điểm đến của Nhật Bản như Fukuoka, Osaka và Okinawa, bắt đầu từ giữa tháng Chín tới. Trước đó, hãng hàng không lớn nhất Hàn Quốc Korean Air Lines Co. cho biết hãng này sẽ tạm ngừng khai thác chặng Busan-Sapporo từ tháng 9 với lý do tương tự. Các hãng hàng không giá rẻ như Air Busan Co., Eastar Jet và T’way Air cũng đã đã công bố kế hoạch giảm các chuyến bay trên các chặng từ các thành phố của Hàn Quốc như Daegu và Busan đến các thành phố ít phổ biến hơn của Nhật Bản như Narita, Oita và Kumamoto.
Căng thẳng thương mại kéo dài đang gây tác động tiêu cực đến ngành hàng không, làm giảm đáng kể số khách đi máy bay (Ảnh: The Independence).
Trong khi đó, cuộc chiến thương mại Mỹ – Trung cũng đã tác động trực tiếp đến hợp tác hàng không giữa hai cường quốc này. Mới đây, China Eastern Airlines đã yêu cầu hãng sản xuất máy bay Boeing của Mỹ phải bồi thường cho thiệt hại kinh tế của họ, do do máy bay 737 MAX bị ngừng bay và Boeing giao hàng chậm. Thông báo của China Eastern Airlines cho hay: “Việc máy bay Boeing 737 MAX bị ngừng bay từ ngày 11/3/2019 đã gây tổn thất tương đối lớn cho China Eastern. Thời gian trôi qua, những tổn thất liên quan sẽ tiếp tục mở rộng… Đồng thời, việc Boeing chậm giao các máy bay China Eastern đã đặt cũng gây thiệt hại kinh tế”.
Bên cạnh đó, cuộc chiến thương mại Mỹ – Trung và các vụ cọ xát thương mại khác khiến giao dịch thương mại giảm, tăng trưởng kinh tế thế giới suy yếu cũng ảnh hưởng tiêu cực tới ngành hàng không. Hiệp hội Vận tải Hàng không Quốc tế (IATA) trong dự báo thị trường dài hạn đến năm 2035 đã nhận định rằng, nếu tự do hóa thương mại được đẩy mạnh, nhu cầu khách đi máy bay tăng, thì số khách có thể đạt 7,2 tỷ vào năm 2035. Tuy nhiên, trong trường hợp chủ nghĩa bảo hộ gia tăng, chiến tranh thương mại kéo dài, tăng trưởng kinh tế thế giới khó khăn, lượng hành khách đi máy bay có thể chỉ đạt 5,8 tỷ vào năm 2035.
Theo: Quốc Trường (VNA Spirit tháng 8)
