Chả cá Lã Vọng là một đặc sản Hà Nội ra đời từ những năm 70 của thế kỷ XIX. Thời ấy, có gia đình họ Đoàn sinh sống tại số 40 Hàng Sơn, gia đình này thường lấy nhà của mình làm nơi cưu mang nghĩa quân Đề Thám (cuộc khởi nghĩa Yên Thế) và thường hay làm món chả cá để đãi khách. Vì thấy đây là món ăn ngon nên những vị khách ấy đã kín đáo phụ giúp gia đình họ Đoàn mở một quán bún chả cá, vừa là nguồn thu nhập, vừa là nơi tụ họp bí mật.
Lâu dần với sự nổi tiếng của món ăn đặc sắc này, hai từ “Chả Cá” đã thành tên gọi chung cả khu phố và trở thành món ăn đặc sản Hà Nội. Trong quán chả cá có bày một bức tượng ông Lã Vọng – Khương Tử Nha đang ngồi bó gối câu cá (Khương Tử Nha là một người tài giỏi nhưng đang chờ thời thế để làm nghiệp lớn), cái tên Chả cá Lã Vọng cũng bắt nguồn từ đây.
Người Hà Nội từ xưa vốn coi trọng ẩm thực, nhất là những món ăn thiết đãi khách phải ngon và sang trọng. Chả cá Lã Vọng được chế biến từ những loại cá ngon nhất, đặc biệt là cá lăng, như vậy mới thể hiện hết ý vị trong món ăn này. Sự kết hợp độc đáo của món chả cá tạo nên mỹ vị khó quên. Thịt cá được lọc kỹ xương, ngọt dịu, vàng thơm và thấm gia vị. Rau thì là, hành hoa cắt khúc đảo lẫn trong chảo cá nóng. Khi ăn kết hợp với bánh đa nướng, bún và mắm tôm – thứ không thể thiếu giúp tạo hương vị đậm đà.
Chẳng thế mà trong “Miếng ngon Hà Nội”, Vũ Bằng có viết: Rượu mà uống mãi không say, uống quên cả trời cả đất thì là rượu uống trong những bữa chả cá mà người Hà Nội vẫn ưa thưởng thức vào những buổi tối mưa sa gió lạnh.
Bác Ngô Thị Tình – con dâu của dòng họ Đoàn kể lại: ngày xưa làm chả cá gia đình chỉ toàn dùng cá lăng, vì thịt cá lăng ngọt, thơm, nhiều nạc ít xương. Ngày nay loài cá này trở nên quý hiếm nên được thay bằng cá nheo, cá quả, cá ngạnh, cá chiên… nhưng không loại nào có thể sánh bằng cá lăng xét về độ ngon ngọt.
Bên cạnh việc giữ lại toàn bộ những hương vị truyền thống của Chả cá Lã Vọng, món ăn này khi được đưa lên những chuyến bay của VNA được cải tiến đôi chút để phù hợp hơn với thực khách. Bún ăn kèm chả cá là bún trộn, có thêm xoài xanh, dưa chuột và nhiều loại rau gia vị khác giúp cho hương vị của món ăn trở nên tinh tế hơn.
Có thể thấy, Chả cá Lã Vọng là món ăn có nguyên liệu không quá cầu kỳ, nhưng mỗi thành phần tạo nên nó đều là sự kết hợp hài hòa và tài tình, hương vị của nó được lòng rất nhiều thực khách. Cũng bởi thế mà Chả cá Lã Vọng đã trở thành đặc sản Hà Nội, nét văn hóa thu hút người yêu ẩm thực tìm đến. Năm 2003, nữ tác giả Patricia Schultz đã đưa những nhà hàng có bán món Chả cá Lã Vọng vào cuốn “1.000 nơi nên biết trước khi chết” (1.000 Places to see before you die). Năm 2016, chả cá Lã Vọng được kênh truyền hình CNN đánh giá là một trong những món Việt ngon nhất thế giới.
Theo những người sáng lập thương hiệu, trong tương lai, chả cá Lã Vọng kỳ vọng phát triển hơn nữa, trở thành món ăn đặc sắc mang phong vị của một “Thủ đô hoà bình”, mang cung cách người Việt Nam “chân thành, giản dị nhưng sâu sắc, tinh tế” lan tỏa thế giới.
Tiếp nối những chuyến hành trình kết nối văn hóa Việt Nam với thế giới, Chả cá Lã Vọng đã chính thức xuất hiện trên thực đơn những chuyến bay của VNA – hành trình Hà Nội – Tp.HCM, món ăn đặc biệt này sẽ là một trong hai lựa chọn bữa nhẹ dành cho hành khách.
Còn gì tuyệt vời hơn là sau một hành trình đến với thủ đô nghìn năm văn hiến, Chả cá Lã Vọng với hương vị không thể chối từ như lời chào tạm biệt đến mỗi hành khách cùng lời hứa hẹn về những chuyến hành trình trở lại trong tương lai.
