Nhiên liệu máy bay là động lực tăng trưởng lớn nhất cho nhu cầu dầu
Giá xăng máy bay có nguồn gốc từ dầu kerosene đã tăng trở lại kể từ tháng 12 năm ngoái, do nguồn cung giảm sau khi Mỹ đóng cửa các nhà máy lọc dầu vì các cơn bão mùa đông. Nhu cầu nhiên liệu hàng không tăng cao cũng đã đẩy giá đi lên, khi hàng triệu du khách Trung Quốc lên các chuyến bay để về quê sum họp gia đình trọng dịp Tết Nguyên đán và đi du lịch nhờ Bắc Kinh từ bỏ chính sách ‘zero Covid’.
Chỉ số giá nhiên liệu máy bay toàn cầu của S&P Global tăng 20% kể từ ngày 7-12, còn giá nhiên liệu máy bay ở Bờ Đông của nước Mỹ tăng đến 77% trong cùng kỳ.
Trong khi nhu cầu toàn cầu về xăng và dầu diesel đã phục hồi sau thời kỳ suy thoái do đại dịch Covid, thì mức tiêu thụ nhiên liệu máy bay chỉ mới bắt đầu tăng. Cơ quan Năng lượng quốc tế (IEA) dự báo nhiên liệu máy bay sẽ trở thành động lực lớn nhất cho nhu cầu dầu và chiếm 44% trong mức tăng nhu cầu dầu toàn cầu thêm 1,9 triệu thùng dầu mỗi ngày trong năm nay. Hầu hết mức tăng trưởng đó sẽ đến từ châu Á, nơi mức tiêu thụ đang trên đà tăng 5% trong tuần đầu tiên của tháng 2, theo BloombergNEF.
Theo Cục Hàng không dân dụng quốc gia Trung Quốc, đi lại hàng không trong dịp Tết Nguyên đán đã tăng gần 80% so với năm 2022 và mức tiêu thụ nhiên liệu máy bay ở Ấn Độ tăng 19% theo mùa.
Năm ngoái, nhiên liệu máy bay chỉ chiếm chưa đến 6% mức tăng trưởng nhu cầu dầu toàn cầu, theo hãng nghiên cứu thị trường năng lượng Rystad Energy.
Cuộc xung đột Nga-Ukraine đã khiến giá các sản phẩm dầu tinh chế tăng vọt sau khi các lệnh trừng phạt của phương Tây kìm hãm hoạt động xuất khẩu các mặt hàng năng lượng của Nga. Tháng 6-2022, chỉ số nhiên liệu máy bay của S&P Global tăng vọt lên mức 4,33 đô la/gallon (3,78 lít), gần mức cao kỷ lục. Trong khi đó, tính đến cuối năm 2022, lượng dự trữ nhiên liệu máy bay ở Mỹ rơi xuống mức thấp nhất kể từ năm 1996, theo dữ liệu của Cơ quan Thông tin năng lượng Mỹ (EIA). Các biện pháp trừng phạt mới của phương Tây đối với các sản phẩm dầu mỏ tinh chế của Nga bắt đầu có hiệu lực từ ngày 5-2 có nguy cơ ảnh hưởng nhiều hơn đến nguồn cung nhiên liệu máy toàn cầu.
Ngay cả với đợt tăng giá gần đây, nhiên liệu máy bay vẫn chưa quay trở trở về mức giá cao nhất của năm ngoái. Đó là bởi vì giá nhiên liệu máy bay được tính dựa vào tổng chi phí dầu thô cần thiết để sản xuất nó và mức giá bán chênh lệch so với dầu thô do các nhà sản xuất và nhà phân phối tính.
Giá dầu trên thị trường quốc tế đã giảm khoảng 37% kể từ tháng 6-2022. Chỉ số giá nhiên liệu máy bay của S&P Global hiện ở mức khoảng 3,1 đô la/gallon.
Mức chênh lệch giá bán của nhiên liệu máy bay so với dầu thô và các chế phẩm dầu mỏ khác tăng mạnh trong thời gian gần đây. Nhiên liệu máy bay ở vùng vịnh Mexico thường giao dịch với mức chiết khấu nhẹ so với dầu diesel. Nhưng trong tháng 1, giá nhiên liệu máy bay ở đây giao dịch với mức chênh lệch cao hơn 0,38 đô la trên một gallon so với dầu diesel. Đây cũng là mức lệch giá lớn nhất giữa hai loại nhiên liệu này kể từ năm 2008.
Vé máy bay chưa phản ảnh đà tăng giá gần đây của nhiên liệu
Giá vé máy bay bắt đầu tăng mạnh năm ngoái do chi phí nhiên liệu và lao động cao hơn cũng như nhu cầu mạnh mẽ từ người tiêu dùng phương Tây đối với các kỳ nghỉ. Các nhà phân tích cho biết đợt tăng giá nhiên liệu máy bay gần đây vẫn chưa phản ánh đầy đủ vào giá vé máy bay.
Hoạt động bay ở châu Á đang phục hồi nhanh, đặc biệt là sau khi Trung Quốc hủy bỏ các hạn chế biên giới để kiểm soát Covid-19 vào ngày 8-1. Điều này thúc đẩy nhu cầu nhiên liệu máy bay tăng vọt. Nhu cầu nhiên liệu máy bay trên toàn cầu vào giữa tháng 1 này cao hơn 33% so với mức của năm ngoái, theo hãng tư vấn Kayrros, chuyên theo dõi các chuyến bay và sử dụng dữ liệu về mô hình máy bay để ước tính mức tiêu thụ nhiên liệu,
“Châu Á tụt hậu đáng kể so với các khu vực khác trong quá trình phục hồi nhu cầu hàng không”, Antoine Halff, người đồng sáng lập Kayrros, nói và cho biết thêm châu Á chỉ mới đạt 78% mức tiêu thụ nhiên liệu máy bay trước đại dịch, so với 96% của Bắc Mỹ và 87% của toàn cầu.
Hành khách ở Mỹ bắt đầu hoang mang vì giá vé máy bay tăng chóng mặt. Lacy Warner, một nhà văn và nhà sản xuất phim từ Providence, bang Rhode Island, dự tính bay đến gặp cha mẹ ở Jacksonville, bang Florida vào cuối tháng này để gửi họ chăm sóc đứa con gái 1 tuổi của cô trong thời gian chồng cô đi công tác. Em gái của Warner đã hỗ trợ mua vé máy bay cho cô vì cô không thể tìm thấy bất kỳ hãng nào bán giá vé dưới 600 đô la Mỹ.
Warner cho biết giá vé máy bay đã cao hơn gấp đôi so với trước đây. “Thật khó hiểu vì sao giá vé máy bay tăng mạnh như vậy”, cô nói.
Tuy nhiên, giá vé máy bay nội địa trung bình ở Mỹ vẫn chưa phản ứng với đà tăng giá nhiên liệu gần đây, theo dữ liệu từ ứng dụng đặt vé du lịch Hopper. Hayley Berg, nhà kinh tế của Hopper, cho biết khi các hãng hàng không đã thích ứng với chi phí nhiêu liệu tăng đồng thời hạn chế tuyển dụng nhân sự bằng cách chuyển sang sử dụng các máy bay lớn hơn để bay giữa các trung tâm lớn, các sân bay nhỏ hơn như Jacksonville ở Florida, ít cạnh tranh hơn, buộc các hãng ở đây phải tăng giá vé máy bay.
Theo nhà phân tích Savanthi Syth của Ngân hàng đầu tư Raymond James, năm ngoái, khi nhu cầu về các chuyến bay cao và nguồn cung ít ỏi, các hãng hàng không đã tìm cách chuyển toàn bộ chi phí nhiên liệu tăng thêm sang khách hàng trong vòng 6 tháng.
“Năm nay, phản ứng của các hãng hàng không đối với việc giá nhiên liệu tăng có thể chậm hơn một chút”, bà nói.
Tuy nhiên, Vikas Dwivedi, nhà chiến lược dầu khí toàn cầu tại Macquarie Group, nhận định nguồn cung cấp nhiên liệu máy bay có thể cải thiện trong thời gian tới. Các nhà máy lọc dầu ở Trung Quốc vẫn còn khả năng tăng sản lượng. Các nhà máy lọc dầu mới ở nước này và ở Trung Đông dự kiến đi vào hoạt động vào giữa năm nay. Và các nhà máy lọc dầu trên toàn thế giới có thể tăng công suất sản xuất nhiên liệu máy bay bằng cách giảm sản xuất dầu diesel và xăng.
Theo KTSG Online
