Nhận diện rủi ro an ninh mạng và các chiêu trò lừa đảo phổ biến
Ngày 16/7/2025, Tổng công ty Hàng không Việt Nam (Vietnam Airlines) tổ chức buổi đào tạo chuyên sâu về an ninh mạng, nhằm nâng cao nhận thức cho đội ngũ cán bộ, chuyên viên CNTT, chuyển đổi số và an toàn thông tin trong toàn hệ thống. Chương trình không chỉ là lời cảnh báo về những nguy cơ ngày càng phức tạp trong thế giới số mà còn là lời kêu gọi mạnh mẽ hành động để bảo vệ không gian mạng quốc gia. Nhận diện rủi ro an ninh mạng và các chiêu trò lừa đảo phổ biến.
Tại buổi đào tạo, cán bộ, chuyên viên phụ trách công tác chuyển đổi số, CNTT và an toàn thông tin của Vietnam Airlines và các đơn vị thành viên đã được cập nhật những kiến thức mới nhất về các hình thức tấn công mạng đang gia tăng. Nội dung chương trình bao gồm việc phân tích các hình thức lừa đảo phổ biến, cảnh báo các nguy cơ an ninh từ công nghệ hiện đại và đề xuất giải pháp ứng phó thiết thực cho cả tổ chức và cá nhân.
Dữ liệu thống kê cho thấy, trong năm 2024, thiệt hại do lừa đảo trực tuyến tại Việt Nam lên tới 744 triệu USD. Tỷ lệ người dùng điện thoại trở thành nạn nhân là 1/220, trong đó 66,24% bị rò rỉ dữ liệu cá nhân và chỉ 45,69% báo cáo sự việc tới cơ quan chức năng. Đối tượng bị hại trải rộng từ người cao tuổi, sinh viên, công nhân tới nhân viên văn phòng, để lại những hậu quả nghiêm trọng về tài chính và tinh thần.
Các nội dung chuyên sâu như hành vi tấn công có chủ đích, kỹ thuật do thám, xây dựng mã độc, xâm nhập hệ thống, leo thang đặc quyền, chiếm quyền điều khiển và tống tiền cũng được phân tích qua ví dụ cụ thể về kịch bản ransomware nhắm vào một hãng hàng không. Bên cạnh đó, hiện tượng phishing – giả mạo email, website, tên miền nhằm đánh cắp thông tin người dùng, được nhận diện thông qua các dấu hiệu thường gặp như tên miền giả, URL dài bất thường, địa chỉ email lạ hoặc nội dung gài bẫy hấp dẫn.
Công nghệ và nhận thức là hai “lá chắn”
Nhằm hỗ trợ cộng đồng trong việc phát hiện và ngăn chặn các hành vi gian lận mạng, chương trình đã giới thiệu website chongluadao.vn – nền tảng do cộng đồng vận hành với khả năng nhận diện trang web giả mạo bằng trí tuệ nhân tạo (AI), cung cấp cảnh báo lừa đảo, phần mềm độc hại và tư vấn pháp lý miễn phí qua số điện thoại 0917.463.533 hoặc email info@chongluadao.vn.
Buổi đào tạo cũng cảnh báo sâu sắc về hậu quả nghiêm trọng nếu hệ thống an ninh mạng bị xuyên thủng trong ngành hàng không: Rò rỉ thông tin cá nhân của hành khách (họ tên, số hộ chiếu, địa chỉ, số điện thoại), lộ dữ liệu tài chính (thẻ tín dụng, lịch sử giao dịch), bị theo dõi lịch trình bay, thậm chí nguy cơ bị thao túng danh sách cấm bay hoặc lộ hồ sơ y tế. Những dữ liệu này sau đó có thể bị mua bán trên dark web, phục vụ cho hành vi trộm cắp danh tính và các hoạt động bất hợp pháp khác.
Để phòng ngừa, các chuyên gia khuyến nghị áp dụng loạt giải pháp như: Kiến trúc Zero Trust, phân quyền tối thiểu, giám sát liên tục (SIEM), đào tạo kỹ năng phòng vệ mạng cho nhân viên, kiểm tra lý lịch kỹ lưỡng, xây dựng kế hoạch ứng phó sự cố, ngăn ngừa rò rỉ dữ liệu (DLP) và sao lưu dữ liệu offline.
Chương trình cũng liệt kê 24 hình thức lừa đảo phổ biến nhất hiện nay, từ lừa đảo ngân hàng, tài chính, mua bán online, tuyển dụng giả, vay tiền online, trúng thưởng giả mạo, đến các chiêu trò tinh vi hơn như giả mạo tổng đài, ứng dụng độc hại, giả danh tổ chức y tế, hoặc chiếm quyền mạng xã hội, qua các nền tảng như Facebook, Zalo, Telegram… Mỗi thủ đoạn đều được mô tả cụ thể để giúp người tham dự có thể nhận diện và cảnh giác.
Đại diện chương trình nhấn mạnh: “ChongLuaDao kêu gọi cộng đồng cùng nhau tạo nên một mạng lưới bảo vệ vững chắc, nơi mỗi người đều có thể trở thành lá chắn cho người khác.” Trong thế giới số ngày nay, công nghệ là một phần quan trọng, nhưng nhận thức và kỹ năng phòng vệ mạng vẫn là thành trì vững chắc nhất.
Với việc tổ chức buổi đào tạo này, Vietnam Airlines không chỉ nâng cao năng lực bảo vệ hệ thống nội bộ, mà còn góp phần vào chiến lược quốc gia về bảo vệ không gian mạng, nơi sự an toàn bắt đầu từ sự hiểu biết của từng cá nhân.
