“Nhân vụ máy bay của Singapore Airlines gặp nhiễu động , một hành khách chết và 71 khách bị thương, và cũng nhân đọc bài của nhà báo Quý Hiên Lê trên Thanh Niên về tìm hiểu nguyên nhân chuyến bay này gặp nhiễu động, tôi xin kể những chuyện xung quanh việc thắt dây an toàn khi đi máy bay:

Trên những chuyến bay đông trẻ em thường thì tiếp viên khá bận rộn khi chuẩn bị cho máy bay cất cánh: cung cấp dây an toàn cho bé sơ sinh, nước uống, pha sữa cho bé, hướng dẫn các bà mẹ cài dây an toàn cho con, kiểm tra khoang khách đảm bảo tất cả hành khách phải cài dây an toàn, lưng ghế dựng thẳng, bàn ăn được gập…

Có lần, khi đi kiểm tra khoang khách, mình đề nghị một bà mẹ cài dây an toàn cho con, cháu bé rất hiếu động, nhất định không chịu cài. Bà mẹ thì bảo với mình không sao đâu, cài rồi con lại tháo ra ấy mà. Mình vừa dỗ dành vừa kiên quyết bắt em bé cài, không quên lưu ý bà mẹ khi máy bay hạ cánh sẽ rất xóc. Vậy mà khi tạm biệt khách, bà mẹ gặp mình nói trong sự hối lỗi. “Đấy, không nghe cô bây giờ trên trán cháu đã mọc ngay một cục u to đùng đây nè”. Thì ra khi máy bay chuẩn bị tiếp đất, cậu bé lại cởi dây an toàn ra và bà mẹ thị cũng lờ đi luôn, vậy là trán cậu bé đập ngay vào lưng ghế phía trước.

Trên một chuyến bay khác, khi máy bay đang giảm dần độ cao, tiếp viên chúng tôi đang kiểm tra khoang khách, nhắc khách cài dây an toàn thì bất ngờ máy bay bay vào khu vực nhiễu động rất mạnh (unexpected turbulence), máy bay trồi lên thụt xuống khiến tôi bị bật lên khỏi sàn máy bay hơn 1m rồi rơi xuống rất mạnh. Một số tiếp viên của tôi người thì bị va chân vào thành ghế, người thì ngã xuống sàn. Mặc dù chúng tôi đã được huấn luyện kỹ càng trước những tình huống bất ngờ như thế này nhưng vẫn không tránh khỏi bị chấn thương.

Các hành khách của tôi may mà ai cũng đã cài chặt dây an toàn. Thử tưởng tượng, lúc đó các em bé (dưới 2 tuổi) ngồi cùng bố mẹ hay những em lớn hơn ngồi một mình mà không cài dây an toàn chắc chắn sẽ bị bắn lên trần và rơi xuống thì hậu quả sẽ nghiêm trọng thế nào.

Chúng tôi được huấn luyện, trong quá trình bay, máy bay sẽ có thể phải bay qua các khu vực nhiễu động từ nhẹ đến vừa, đến mạnh và rất mạnh, được báo trước và không được báo trước. 

Chính vì vậy khi đi máy bay, hành khách chú ý sẽ biết được: 

– Vì sao tiếp viên thông báo hành khách cần phải cài dây an toàn trong suốt chuyến bay phòng khi máy bay đột ngột bay vào vùng nhiễu động.

– Vì sao các chuyến bay đường dài hành khách không được ngủ dưới sàn, không được đứng nói chuyện , hoặc xếp hàng chờ đi vệ sinh quá đông người. Nhỡ máy bay có bị mất áp suất đột ngột hay bay vào vùng nhiễu động thì rất nguy hiểm, không có dây an toàn để cài. 

– Vì sao các chuyến bay đường dài , khi khách ngủ , tiếp viên lưu ý khách cài dây an toàn ra ngoài chăn để phục vụ việc kiểm soát an toàn.

– Các em bé nằm nôi , khi ngủ cũng phải kéo khoá trên nôi để đảm bảo an toàn. Khi máy bay bay qua vùng nhiễu động , bà mẹ phải bế em bé ra khỏi nôi là vì lý do này.

– Thực tế trên các chuyến bay thì sao? Rất nhiều hành khách không chịu cài dây an toàn khi cất hạ cánh, khi bay bằng mà có nhiễu động, tiếp viên nhắc nhiều lần vẫn không cài. Đôi khi tiếp viên của mình phải rất khó khăn mới yêu cầu được họ cài dây an toàn.

Trong bài báo của Quý Hiên  đề cập, một nhà khoa học của Anh chuyên nghiên cứu khí quyển đã đề cập hiện tượng nhiễu động trời trong (Clear Air Turbulence- CAT), một hiện tượng mà máy bay không thể phát hiện qua radar.

Nhà nghiên cứu khí quyển Paul Williams tại ĐH Reading, Vương quốc Anh, cho biết: “Sự nhiễu động nghiêm trọng sẽ biến bạn thành một viên đạn”. Ông nói: “Đối với bất kỳ ai không thắt dây an toàn, điều đó sẽ giống như đang đi trên tàu lượn siêu tốc mà không có bất kỳ sự kiềm chế nào”.

Chưa có kết luận về nguyên nhân gây ra sự cố của chuyến bay Singapore Airlines nhưng một điều quan trọng mà bất kỳ ai đi máy bay cũng cần lưu ý: ”Nếu không có việc cần thiết phải rời chỗ ngồi, hãy cài dây an toàn trong suốt chuyến bay !”