Những chiếc máy ảnh kể chuyện lịch sử

Ông Thắng từng mong muốn xây dựng một chốn riêng mình để lúc trà dư tửu hậu có thể tọa đàm về nhiếp ảnh với những người bạn tâm giao. Không gian thảnh thơi đó sẽ trưng bày những kỷ vật nhiếp ảnh – thứ đã nuôi sống thân tâm và chứng kiến hết thảy thăng trầm của nghề và đời. Ông chia sẻ ý định này của mình lên mạng xã hội vào thời điểm Hà Nội giãn cách trong đại dịch, thì bất ngờ thay nhận được sự ủng hộ nhiệt thành của đồng nghiệp, bạn bè và cả những người không quen biết. Gallery Ký ức nhiếp ảnh đến nay đã là một dự án cộng đồng, lưu giữ được hơn 1.000 hiện vật của hơn 300 nhà báo, nhiếp ảnh gia trong và ngoài nước. Có thể nói rằng, kỷ vật của những người tạo nên pho sử bằng ảnh của Việt Nam đang được tập hợp đầy đặn thêm, bởi vì đã thu hút được nhiều tấm lòng tận tụy, trân quý nhiếp ảnh và biết cho đi.

Những kỷ vật tại không gian Ký ức nhiếp ảnh có thể đưa người thưởng lãm về với điều mà chúng ta đã lỡ. Nhìn ở bình diện của một chiếc máy ảnh đơn thuần thì qua hình thức, công năng của các hiện vật trưng bày như hình dáng, hoa văn, chất liệu, sự cải tiến công nghệ là dữ liệu để ta hiểu về khát vọng, mong muốn, thị hiếu thẩm mỹ và triết lý kinh doanh của người xưa. Trong bộ sưu tập Ký ức Nhiếp ảnh, bạn có thể thấy những hiện vật quý hiếm, có giá trị cao, theo cả nghĩa đen và bóng. Chiếc máy ảnh do Tô Viện Ký nghiên cứu và chế tạo là một ví dụ. Chiếc máy ảnh này vốn là của viên quan ba, trưởng Đồn Tông (Sơn Tây). Khi Pháp thất thủ ở Điện Biên Phủ, viên quan ba tháo chạy về nước. Qua nhiều lần thay đổi chủ, chiếc máy ảnh này được NSNA Đặng Ngọc Thái tặng cho Ký ức Nhiếp ảnh. Dòng máy ảnh này có số lượng sản xuất hạn chế nhưng đã giúp truyền bá hình ảnh của Việt Nam ra thế giới, qua việc thu hút sự chú ý của các chính khách, nhà đầu tư vào khai thác thuộc địa của chính quyền Pháp. Mặt khác, chiếc máy ảnh của Tô Viện Ký cũng góp phần đưa tin chính xác, trực diện về cuộc chiến ở Việt Nam thời bấy giờ.