Tôi nhận được tin nhắn vào một buổi chiều gần cuối tháng 7 năm 2020: “Chị ơi, em thấy tên chị trong danh sách thân nhân thương binh liệt sỹ của TCT, chị chia sẻ ký ức, câu chuyện về người cha là một trong những lớp phi công đầu tiên của Việt Nam nhân ngày 27/7 được không ạ!”… Ký ức về bố, liệt sỹ Nguyễn Tiến Yểng (1937 – 1975) dường như mới ngày hôm qua lại hiển hiện trong trái tim tôi.
Bố tôi hơn mẹ tôi 3 tuổi và đều cùng sinh ra ở một làng quê thuộc huyện Nam Sách, tỉnh Hải Dương. Bố tôi xung phong đi bộ đội từ rất sớm, lúc đó chưa đủ tuổi vào bộ đội nên chỉ được làm liên lạc viên thuộc Đoàn Tân Trào trung đoàn 246 – Đại Đội Tiếp Vận cho chiến dịch Điện Biên Phủ. Đến năm 1957 ông được tuyển chọn đi đào tạo làm phi công, một trong những lớp phi công đầu tiên của Việt Nam vào cuối thập kỷ 50.
Ông bà Nội tôi có 3 người con trai và 4 người con gái thì cả 3 người con trai đều xung phong đi bộ đội làm ông bà rất hãnh diện nhưng phải khẳng định là ông bà Nội hãnh diện nhất vẫn là bố tôi. Thậm chí cả làng, cả huyện cũng hãnh diện về bố vì bố là một trong những người phi công đầu tiên của Việt Nam.
Năm 1975 khi đất nước thống nhất được ít tháng, trong một lần bố đi làm nhiệm vụ đã ra đi mãi mãi. Bố hy sinh, không chỉ người thân trong gia đình, họ hàng mà cả các đồng nghiệp luôn luyến tiếc vì ông ra đi khi tuổi đời còn quá trẻ, hơn nữa ông còn được ví như một hình mẫu hoàn hảo mà thời đó cũng không có nhiều người đạt được. Bố cao 1m78, rất đẹp trai do được thừa hưởng nét đẹp của ông, bà nội tôi.
Bố tôi còn là thành viên của đội văn nghệ của đơn vị nữa. Lĩnh vực này mẹ tôi không thích thì phải, vì không thấy kể (tôi đoán là do cứ mỗi lần gần đến đợt tự biên tự diễn của đơn vị là phải luyện tập nhiều và hình như mẹ cũng không thích bố gần các cô trong đội văn nghệ (cười), nhưng đồng nghiệp thì hay khen bố tôi đa tài vì lĩnh vực nào cũng biết: Đàn, hát, thơ ca…)
Bố còn được mệnh danh là từ điển sống vì có trí nhớ rất tốt, hỏi về lĩnh vực chuyên môn thì đa phần đều trả lời chẳng thiếu ý nào trong nội dung đã được đào tạo cứ như đọc trong sách ra. Bố cũng tự nghiên cứu và tự học hỏi rất nhiều và cũng nổi tiếng là cẩn thận, hầu như đi đâu cũng mang theo hộp đồ nghề của thợ máy và cái gì cũng có thể làm và sửa chữa được. Trước bất kỳ 1 chuyến bay nào bố cũng ra tàu bay sớm trước hàng tiếng đồng hồ để tự tay kiểm tra rất kỹ từng chi tiết nhỏ trên máy bay.
Hiện nay, các bức ảnh của bố cùng các đồng nghiệp đã phục vụ trong ngành HK từ khi mới thành lập thì được trưng bày nhiều ở nhà bảo tàng – thư viện của Đoàn bay 919 và cả Đoàn bay 918.
Mẹ tôi kể, bố hay phải trực chiến nên ít khi được về nhà. Vì vậy, Bố lại càng chiều vợ và các con lúc được về thăm nhà. Có đợt vừa về đến nhà là bố lại tranh thủ làm các việc nhà cho vợ con từ việc nhỏ đến việc lớn từ quét nhà, lau nhà, giặt rũ quần áo đến sửa cái cổng, đến lợp mái bếp… mà việc gì bố cũng làm được rất nhanh, gọn và chuẩn. Đến bữa ăn thì chỉ thích ngắm vợ và các con ăn và bảo ngắm thế này là bố đã thấy no rồi.
Mặc dù bố đã đi xa mãi mãi nhiều năm rồi nhưng mẹ vẫn hay nhắc đến bố, nào là: Cái này ngày xưa bố đã nói điều này rồi: “Nên uống nước canh trước khi ăn các món và ngay sau khi ăn xong thì không nên uống nước chè mạn vì nó không tốt cho việc hấp thụ thức ăn. Ăn cơm nên nhai kỹ, ăn chậm để các dịch vị tiết ra sẽ tiêu hóa thức ăn được tốt hơn….”.
Hôm nào bữa cơm có món gà luộc mẹ lại kể: “Ngày xưa bố mà chặt thịt gà là lại để cho Ngọc và Lan mỗi đứa 1 đùi gà cho ăn vã trước. Còn Dung và Tiến lớn rồi thì mỗi đứa 1 cánh gà”.
Bố tôi ít khi ở nhà nhưng luôn quan tâm và luôn đề ra cách nuôi dạy bốn anh em chúng tôi một cách khoa học nhất, nào là: Các buổi sáng từ 6h -7h sáng là phải cho các con đi tắm nắng, ăn thì nên ăn nhiều tôm, cua, cá đồng để hệ xương phát triển được tốt…
Chúng tôi ai cũng thương mẹ vì bố ra đi quá sớm, năm đó mẹ tôi mới có 35 tuổi, cái tuổi còn quá trẻ mà đã phải một mình gánh vác tất cả các việc để nuôi 4 đứa con thơ dại, trong đó tôi là út mới hơn 4 tuổi, anh cả mới có 13 tuổi, chị hai 10 tuổi, chị ba 7 tuổi. Vì thương mẹ nên bốn anh em chúng tôi ai ai cũng cố gắng tự lập từ bé để bớt đi vất vả cho mẹ được chút nào hay chút đó.
Mẹ tôi năm nay đã ngoài 80 tuổi nhưng cũng vẫn luôn tự hào về chồng của mẹ là một trong những lớp phi công đầu tiên của Việt Nam.
Mẹ cũng rất tự hào về chúng tôi và cả các cháu nội cháu ngoại, chắt của mẹ.
Có lần tôi nghe mẹ giới thiệu với mấy người bạn của mẹ là:
– “… mặc dù ông nhà tôi mất sớm để cho tôi 1 mình nuôi 4 đứa con, nay chúng đã trưởng thành nên tôi cũng tạm ổn hơn”.
– “Tôi có 4 đứa con, tuy rằng chúng không theo nghề phi công của bố nó nhưng cũng có 3 đứa làm trong ngành HK, chỉ duy nhất 1 đứa làm ngoài ngành HK.
– “Tôi cũng có 1 đứa con dâu và 1 đứa con rể làm trong ngành HK”.
– “Mặc dù con trai tôi không nối nghiệp làm phi công giống ông chồng tôi nhưng 2 đứa cháu nội tôi đều nối nghiệp được nghề của ông nội nó. Một đứa đã làm cơ trưởng của 1 loại tàu bay của VNA. Một đứa thì sắp tốt nghiệp ra trường cũng làm phi công”.
– “Con trai lớn của tôi cũng làm bên quản lý bay miền nam, đã cống hiến cho ngành HK đến hơi thở cuối cùng được gần 40 năm. Con dâu tôi: Phạm Thanh Hà cũng đã làm ở trong ngành HK được hơn 30 năm”.
– “Nhà tôi cũng có 2 tiếp viên HK của VNA: 1 là đứa cháu ngoại và 1 là đứa cháu dâu”.
– “Tôi cũng có 2 cháu ngoại du học ở Mỹ và cũng định cư tại Mỹ luôn. Và 1 cháu ngoại nữa đang học thạc sĩ tại Đài Loan”.
Mẹ tôi lại giới thiệu tiếp: “Một cháu ngoại nữa của tôi làm trong bệnh viện Tâm Anh cũng rất ổn định. Một cháu ngoại nữa cũng bắt đầu vào học lớp 12 và cả thêm 2 chắt nữa. Tổng cộng các con cháu dâu rể thì gia đình tôi là có 9 người làm trong ngành HK”.
Vậy là gia đình lớn của tôi đã có 3 thế hệ làm trong ngành HK, cho VNA.
Niềm tự hào về bố, về những người thân yêu trong gia đình là động lực lớn để tôi và anh chị em lớn lên và trưởng thành trong suốt những năm qua và mái nhà thứ 2 của chúng tôi – VNA đã trở thành một phần không thể thiếu.
Mẹ tôi cùng ông bà thông gia và các con cháu (Ảnh: NVCC).
Đầu năm 2020 vừa qua, VNA bị ảnh hưởng lớn của đại dịch toàn cầu Covid-19, mặc dù bị giảm lương hay tạm ngừng việc không hưởng lương nhưng tôi và các thành viên trong gia đình đang gắn bó với VNA vẫn cùng nhau cống hiến và phục vụ cho ngành HKVN, cho VNA vượt qua giai đoạn khó khăn nhất này.
Chúng tôi luôn mong muốn và tin tưởng vào 1 ngày mai VNA lại tỏa sáng khắp 5 châu 4 bể.
Nguyen Thi Lan-TECH
