Điểm dừng chân đầu tiên Đoàn đến thăm và dâng hương tại Khu Di tích lịch sử Ngã Ba Đồng Lộc – nơi đất thiêng gắn với huyền thoại của 10 đóa hoa bất tử rực rỡ anh hùng.

Trong thời kỳ kháng chiến chống Mỹ, Ngã ba Đồng Lộc từng là “tọa độ chết”, mỗi mét vuông nơi đây đều phải gánh tới 3 quả bom tấn – nơi đây đã chứng kiến 10 nữ thanh niên xung phong đã anh dũng hy sinh cho nền độc lập dân tộc. Trở lại Ngã ba Đồng Lộc hôm nay, mỗi chúng tôi như được “sống” trong thời kỳ lịch sử hào hùng của dân tộc.

Theo lời kể của hướng dẫn viên trong những năm tháng kháng chiến chống Mỹ, mọi con đường chi viện từ Bắc vào Nam đều phải đi qua nơi đây. Nằm ở vị trí hiểm yếu, ngã ba Đồng Lộc liên tục bị không quân Mỹ cho máy bay ném bom đánh phá nhằm cắt đứt huyết mạch giao thông của quân dân ta hướng về miền Nam. Tại đây, trưa ngày 24/7/1968, Tiểu đội 4 (do chị Võ Thị Tần làm Tiểu đội trưởng) thuộc Đại đội 552 được lệnh san lấp hố bom ở khu vực địch vừa ném bom để thông đường cho xe đi qua. Nhận nhiệm vụ, các chị đã đến hiện trường gấp rút san lấp, mở đường. Đến 16 giờ 30 phút, trận bom thứ 15 trong ngày dội xuống Đồng Lộc. Một quả bom đã rơi trúng 10 cô gái. Cả trận địa lặng đi, rồi vỡ òa bởi tiếng khóc. Các cô gái đã hy sinh ở lứa tuổi đẹp nhất cuộc đời… Và còn rất nhiều những tấm gương liệt sĩ anh hùng trong số hơn 4.000 người con đất Việt đã nằm lại nơi mảnh đất “máu và hoa” này.

Xúc động khi đứng trước khu mộ của các anh hùng liệt sỹ, anh Nguyễn Tuấn – thành viên trong đoàn  ASOC đã sáng tác bài thơ “Nhớ về Các Cô gái Đồng Lộc”, trong đó có đoạn:

“Màu Hoa đỏ Trường Sơn ơi!

Ngã Ba Ðồng Lộc một thời chiến tranh

Bao người lứa tuổi xuân xanh

Bỏ qua sự nghiệp, học hành gác bên

Rời xa cuộc sống bình yên

Dấn thân khói lửa bấp bênh cuộc đời

Hứng chịu đạn pháo bom rơi

Thông đường cầu nối ra nơi chiến trường.”

Các thành viên trong đoàn đã bồi hồi, lắng đọng trước khung cảnh nhà cụ Phó bảng Nguyễn Sinh Sắc, thân sinh của Bác Hồ, ngôi nhà do chính nhân dân làng Sen cùng nhau xây dựng, làm quà mừng nhân dịp cụ đỗ Phó Bảng khoa thi Hội năm 1901. Đặc biệt, trong căn nhà ba gian này còn lưu giữ nhiều hiện vật có giá trị lịch sử như hai bộ phản gỗ, chiếc giường, rương đựng lương thực, chiếc tủ đứng hai ngăn đựng đồ dùng, mâm bằng gỗ sơn đen… Qua lời kể đầy xúc động của người hướng dẫn viên nơi đây, tận mắt chứng kiến những khung cảnh đơn sơ, giản dị, nơi cậu bé Nguyễn Sinh Cung (tên Bác Hồ lúc nhỏ) cất tiếng khóc chào đời, về thời thơ ấu của Bác, … nhiều thành viên trong đoàn đã xúc động không cầm được nước mắt.

Nơi đây, ghi dấu những chiến công oanh liệt của các lực lượng quân và dân ta, trong đó có 1.500 cán bộ, chiến sĩ của 9 Đại đội Thanh niên xung phong (TNXP) thuộc Tổng đội TNXP chống Mỹ cứu nước, tỉnh Nghệ An. Đặc biệt là những chiến công và sự hy sinh oanh liệt của 13 chiến sỹ “Tiểu đội thép”, “Tiểu đội cảm tử” thuộc Đại đội TNXP 317 vào ngày 31/10/1968 trong khi đang làm nhiệm vụ nối liền mạch máu giao thông. Các chị, các anh đã hiến trọn tuổi xuân của mình cho sự nghiệp đấu tranh giành độc lập – tự do, thống nhất Tổ quốc. Cuộc đời và sự nghiệp của các chị, các anh mãi mãi là tấm gương sáng để các thế hệ chúng tôi hôm nay học tập, noi theo.