Trong bối cảnh hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng, khái niệm “bản sắc văn hóa” và “giá trị dân tộc” trở thành những nền tảng vô cùng quan trọng để khẳng định vị thế và bản lĩnh của một dân tộc. Bản sắc văn hóa là sự kết tinh của những nét đẹp, những phong tục, tập quán, truyền thống và những giá trị tinh thần mà một dân tộc đã xây dựng, gìn giữ và truyền lại qua nhiều thế hệ.

Đây chính là “hồn cốt” tạo nên sự khác biệt của mỗi quốc gia, mỗi cộng đồng trên thế giới. Ở Việt Nam, bản sắc văn hóa còn bao hàm những giá trị thiêng liêng gắn với lịch sử, địa lý và các truyền thống lâu đời như tinh thần yêu nước, đoàn kết, tinh thần cần cù và ý chí kiên cường của con người Việt.

Giá trị dân tộc không chỉ là niềm tự hào mà còn là nguồn cảm hứng để thế hệ trẻ học hỏi, phát huy trong cuộc sống hiện đại. Trong bối cảnh toàn cầu hóa và hội nhập, sự giao thoa và tác động từ các nền văn hóa đa dạng mang lại nhiều cơ hội nhưng cũng đặt ra những thách thức không nhỏ.

Một mặt, văn hóa nước ngoài góp phần làm phong phú thêm đời sống văn hóa Việt Nam, mở ra những cái nhìn mới, cơ hội học hỏi và cải tiến. Mặt khác, sự tiếp thu thiếu chọn lọc và quá trình hội nhập nhanh chóng có thể khiến một số người, đặc biệt là thế hệ trẻ, dễ bị cuốn vào lối sống và tư tưởng xa lạ, làm mờ nhạt đi giá trị văn hóa dân tộc.

Một trong những thách thức lớn nhất trong thời kỳ hội nhập chính là sự xâm nhập mạnh mẽ của các trào lưu văn hóa phương Tây, đi cùng với sự phát triển của công nghệ thông tin, các phương tiện truyền thông và mạng xã hội.

Không ít bạn trẻ hiện nay chịu ảnh hưởng bởi lối sống cá nhân hoá, đề cao lợi ích cá nhân, thậm chí có xu hướng quên đi những giá trị văn hóa truyền thống. Điều này dẫn đến nguy cơ bản sắc văn hóa dân tộc có thể bị phai nhạt, mất dần sự độc đáo và cốt lõi vốn có. Các biểu hiện như sự thờ ơ với lịch sử, văn hóa dân gian, hoặc coi nhẹ các giá trị đạo đức truyền thống là một trong những dấu hiệu rõ rệt của nguy cơ này.

Để giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa trong thời kỳ hội nhập, mỗi người Việt Nam, đặc biệt là thế hệ trẻ, đều cần có ý thức về vai trò và trách nhiệm của mình. Ý thức giữ gìn bản sắc văn hóa không chỉ là việc tôn trọng và bảo tồn các giá trị cổ truyền mà còn là việc làm phong phú và lan tỏa các giá trị đó một cách sáng tạo, phù hợp với thời đại.

Thế hệ trẻ có thể học hỏi từ văn hóa ngoại lai nhưng không đánh mất giá trị cốt lõi của dân tộc. Thay vì “hòa tan,” người trẻ cần “hòa nhập,” nghĩa là biết chọn lọc những giá trị văn hóa tốt đẹp để làm phong phú thêm cho bản sắc dân tộc. Bản sắc văn hóa và giá trị dân tộc còn là cơ sở để mỗi người dân Việt Nam khẳng định bản thân trong cộng đồng quốc tế.

Trong khi các nước đều tự hào và cố gắng giữ gìn những nét riêng biệt của mình, thì Việt Nam cũng cần lan tỏa và quảng bá văn hóa truyền thống để bạn bè quốc tế hiểu hơn về đất nước và con người Việt. Chính sự độc đáo, đặc sắc của bản sắc văn hóa dân tộc sẽ tạo nên sức mạnh nội sinh, giúp Việt Nam không chỉ vững vàng trong hội nhập mà còn có bản lĩnh và sự tự hào để phát triển theo cách của riêng mình.

Chủ tịch Hồ Chí Minh, vị lãnh tụ kiệt xuất của dân tộc Việt Nam, đã để lại một di sản vĩ đại không chỉ cho thế hệ đương thời mà còn cho muôn đời sau. Tư tưởng, đạo đức và phong cách của Người là tài sản quý báu giúp định hướng cho từng thế hệ thanh niên Việt Nam, đặc biệt trong bối cảnh xây dựng và phát triển đất nước hôm nay.

Qua những tư tưởng, đạo đức và phong cách mẫu mực của mình, Bác Hồ đã trở thành nguồn cảm hứng lớn lao, là hình mẫu lý tưởng mà mỗi người dân Việt Nam, đặc biệt là thế hệ trẻ, luôn mong muốn noi theo. Tư tưởng Hồ Chí Minh về văn hóa không chỉ là một trong những di sản quý báu mà còn là nền tảng để thế hệ trẻ gìn giữ và phát huy bản sắc văn hóa Việt Nam trong bối cảnh hội nhập.

Bác không chỉ là một nhà cách mạng, một nhà lãnh đạo xuất sắc mà còn là một người rất am hiểu văn hóa, xem văn hóa như linh hồn, là sức mạnh nội tại giúp một dân tộc không chỉ tồn tại mà còn phát triển vững vàng trước những biến động của thời đại. Tư tưởng của Bác về văn hóa không đơn thuần là sự bảo tồn truyền thống, mà còn bao gồm khả năng phát triển văn hóa sao cho phù hợp với những điều kiện mới, trong đó mỗi cá nhân và đặc biệt là thế hệ trẻ đóng vai trò quan trọng.

Tư tưởng Hồ Chí Minh về văn hóa xuất phát từ sự thấu hiểu sâu sắc về giá trị dân tộc và lòng yêu nước. Bác từng khẳng định rằng: “Văn hóa phải soi đường cho quốc dân đi,” cho thấy văn hóa chính là nguồn gốc sức mạnh và là ngọn đèn chỉ lối cho sự phát triển của đất nước.

Đối với Bác, văn hóa không phải là điều gì cao xa mà chính là sự hội tụ của những giá trị truyền thống, đạo đức, lối sống, và cách ứng xử của người Việt Nam. Bác luôn nhấn mạnh rằng văn hóa dân tộc là cội nguồn, là sợi dây kết nối các thế hệ và cũng là nền tảng vững chắc để xây dựng đất nước.

Bản sắc văn hóa theo tư tưởng của Bác không chỉ là giữ gìn những giá trị cũ mà còn là phát huy những giá trị đó trong thời đại mới. Bác cho rằng thanh niên không chỉ cần yêu quý bản sắc văn hóa mà còn cần có trách nhiệm giữ gìn và phát triển nó. Điều này nghĩa là, bên cạnh việc bảo tồn những nét đẹp truyền thống, thế hệ trẻ còn phải học hỏi, sáng tạo để văn hóa dân tộc thích nghi với những yêu cầu của thời đại.

Trong suốt cuộc đời hoạt động cách mạng, Bác Hồ luôn xem văn hóa là một phần không thể thiếu của sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc. Văn hóa, theo quan điểm của Người, là một yếu tố then chốt để khơi dậy tinh thần yêu nước, lòng tự hào dân tộc và ý chí quật cường của người Việt Nam. Chính sức mạnh văn hóa đã giúp dân tộc Việt Nam đoàn kết, vượt qua những khó khăn gian khổ trong các cuộc đấu tranh chống ngoại xâm.

Bác cũng nhấn mạnh rằng văn hóa không chỉ là bảo tồn những giá trị cố định mà cần được phát triển để phù hợp với điều kiện mới. Khi đã giành được độc lập, Bác đã kêu gọi xây dựng một nền văn hóa mới, trong đó các giá trị dân tộc được duy trì và làm phong phú thêm bằng cách học hỏi những yếu tố tiến bộ của văn hóa nhân loại. Nhờ có tư tưởng của Bác, các thế hệ thanh niên Việt Nam ý thức sâu sắc hơn về giá trị của văn hóa dân tộc và ý nghĩa của việc giữ gìn bản sắc văn hóa trong quá trình hội nhập toàn cầu.

Theo tư tưởng của Bác, việc phát huy bản sắc văn hóa không chỉ giúp khẳng định giá trị của dân tộc mà còn là cách để mỗi cá nhân, mỗi cộng đồng tiếp thu những giá trị tốt đẹp từ bên ngoài mà không bị “hòa tan.” Đây là một bài học quan trọng đối với thế hệ trẻ ngày nay trong việc chọn lọc, tiếp thu văn hóa nước ngoài, đặc biệt trong thời kỳ hội nhập mạnh mẽ.

Bác Hồ từng nói: “Ta phải biết yêu quý và giữ gìn văn hóa của ta. Phải học lấy cái tốt của nước ngoài, nhưng không để cho cái xấu của nước ngoài làm hại đến ta.” Điều này khẳng định sự dung hòa giữa việc tiếp thu văn hóa tiến bộ và giữ gìn bản sắc riêng, giúp văn hóa dân tộc không ngừng phát triển, nhưng vẫn giữ vững bản sắc Việt Nam.

Phát huy bản sắc văn hóa dân tộc không chỉ là việc lưu giữ các di sản truyền thống mà còn là phát triển nó qua các hoạt động sáng tạo, qua giáo dục và qua sự đóng góp của thế hệ trẻ. Tư tưởng Hồ Chí Minh nhấn mạnh rằng văn hóa chính là sự thể hiện cụ thể nhất của lòng yêu nước, là cách để mỗi cá nhân, đặc biệt là thanh niên, khẳng định bản thân và giá trị dân tộc mình trên trường quốc tế.

Bằng việc học tập và noi gương Hồ Chí Minh, thế hệ trẻ Việt Nam có thể vừa giữ gìn vừa phát huy các giá trị văn hóa truyền thống. Điều này không chỉ củng cố tinh thần đoàn kết dân tộc mà còn giúp Việt Nam vững bước trên con đường hội nhập, góp phần xây dựng hình ảnh đất nước, con người Việt Nam đầy bản lĩnh, giàu bản sắc trong mắt bạn bè quốc tế.

Học tập và noi gương Chủ tịch Hồ Chí Minh trong việc giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc là một trong những trách nhiệm lớn lao và thiêng liêng của thế hệ trẻ Việt Nam. Di sản tư tưởng, đạo đức và phong cách của Bác đã tạo nên một nền tảng bền vững, giúp thanh niên Việt Nam không chỉ phát triển bản thân mà còn duy trì, làm giàu thêm cho nền văn hóa dân tộc.

Đối với Bác, văn hóa là bản chất và linh hồn của dân tộc; vì vậy, mỗi người trẻ cần lấy Bác làm gương trong việc giữ gìn và phát triển văn hóa truyền thống để Việt Nam không chỉ hội nhập mà còn phát huy bản sắc độc đáo trên trường quốc tế.

Bàn về Tư tưởng Hồ Chí Minh về văn hóa và giáo dục thanh niên, Bác đã đặt nền móng cho việc giáo dục thế hệ trẻ trong việc gìn giữ và phát huy bản sắc dân tộc. Người luôn nhấn mạnh tầm quan trọng của văn hóa trong quá trình xây dựng và phát triển đất nước, coi đó là nền tảng để mọi cá nhân rèn luyện, trưởng thành.

Theo Bác, thanh niên phải hiểu rõ rằng giữ gìn bản sắc dân tộc không chỉ là bảo tồn những giá trị truyền thống mà còn là phát huy tinh thần văn hóa dân tộc trong mọi lĩnh vực của đời sống. “Văn hóa soi đường cho quốc dân đi”- đối với thanh niên, câu nói này là một lời nhắc nhở về vai trò của họ trong việc giữ gìn giá trị dân tộc qua từng hành động, từ cách sống đến cách giao tiếp, ứng xử.

Tư tưởng Hồ Chí Minh còn khuyến khích thanh niên phải luôn có ý thức học tập để nắm bắt tinh hoa văn hóa thế giới nhưng đồng thời biết cách phát huy và truyền tải văn hóa Việt Nam. Từ đó, thế hệ trẻ sẽ có định hướng vững chắc trong việc xây dựng lối sống vừa hiện đại vừa đậm chất truyền thống dân tộc.

Bác Hồ là tấm gương sáng về lòng nhân ái, sự khiêm tốn, và tinh thần trách nhiệm, những phẩm chất đạo đức có nguồn gốc sâu xa từ truyền thống văn hóa dân tộc. Lòng nhân ái, thương yêu con người và tinh thần đoàn kết, chia sẻ của Bác chính là những đức tính bắt nguồn từ văn hóa làng xã, từ tinh thần “lá lành đùm lá rách” của dân tộc Việt.

Việc học tập và noi theo đạo đức Hồ Chí Minh giúp thanh niên thấm nhuần giá trị cốt lõi của văn hóa Việt Nam, biết sống tử tế, biết quan tâm đến cộng đồng và luôn đề cao lòng nhân ái. Ngoài ra, đạo đức của Bác còn thể hiện qua lối sống liêm khiết, giản dị, không xa hoa.

Đây chính là một phần bản sắc văn hóa của người Việt – tôn trọng những giá trị giản đơn, trân quý những điều mộc mạc. Học theo Bác, lớp trẻ sẽ được hiểu thêm về những giá trị cốt lõi của truyền thống nguồn cội, của văn hoá sống khiêm nhường, trung thực, góp phần giữ gìn những phẩm chất đẹp đẽ nơi bản sắc dân tộc.

Bên cạnh đó, phong cách sống giản dị, mộc mạc của Bác là một tấm gương sáng trong việc giữ gìn giá trị văn hóa dân tộc. Bác luôn gắn bó mật thiết với nhân dân, sống một cuộc đời khiêm nhường, không xa hoa, hào nhoáng. Phong cách của Bác thể hiện sự tôn trọng truyền thống dân tộc và lòng yêu mến những giá trị văn hóa thuần khiết.

Đối với thanh niên, việc học tập phong cách của Bác sẽ giúp họ hình thành một lối sống giản dị, chân thành, biết trân trọng giá trị của bản sắc dân tộc. Lối sống giản dị của Bác không chỉ là bài học về sự tiết kiệm mà còn là lời nhắc nhở về sự hòa hợp giữa cá nhân và cộng đồng. Ngoài ra, tinh thần làm việc nghiêm túc, khoa học của Bác là một tấm gương sáng để thanh niên không ngừng phấn đấu, đóng góp trí lực của mình vào sự phát triển đất nước, phát huy văn hóa lao động, kỷ luật của dân tộc.

Ngày nay, học tập và làm theo Bác trong việc gìn giữ văn hóa dân tộc đã trở thành kim chỉ nam cho thanh niên Việt Nam. Trong cuộc sống hiện đại, với sự giao thoa văn hóa ngày càng mạnh mẽ, học tập tư tưởng của Bác giúp thanh niên có ý thức hơn về giá trị dân tộc, tránh bị cuốn vào những ảnh hưởng ngoại lai không phù hợp với bản sắc Việt Nam.

Việc noi gương Bác trong lối sống, trong hành động giúp thế hệ trẻ không chỉ xây dựng bản thân mà còn giữ gìn và phát huy những giá trị truyền thống. Các bạn trẻ có thể học theo Bác bằng cách sống giản dị, tôn trọng truyền thống, phát huy lòng yêu nước và có tinh thần trách nhiệm với cộng đồng.

Những phong trào thanh niên như “Thanh niên tình nguyện,” “Gìn giữ nét đẹp văn hóa truyền thống” đã được triển khai rộng rãi, giúp thanh niên có thêm cơ hội rèn luyện và áp dụng tư tưởng, đạo đức của Bác vào cuộc sống. Điều này không chỉ giúp thanh niên giữ gìn bản sắc mà còn đóng góp vào việc lan tỏa những giá trị văn hóa dân tộc đến bạn bè quốc tế.

Trong những năm gần đây, nhiều phong trào thanh niên đã được phát động để khơi dậy ý thức giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc trong thế hệ trẻ. Những hoạt động này không chỉ giúp các bạn trẻ có cơ hội tìm hiểu sâu sắc về văn hóa truyền thống mà còn trực tiếp góp phần bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa Việt Nam.

Các phong trào, hoạt động của thanh niên như “Tọa đàm Tuổi trẻ Khối các cơ quan Trung ương bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa phi vật thể các dân tộc Việt Nam”, “Gìn giữ nét đẹp văn hóa truyền thống,” và “tham gia bảo tồn di sản văn hóa” đã thu hút hàng ngàn thanh niên tham gia, tạo ra sức lan tỏa lớn trong việc gìn giữ bản sắc dân tộc.

Đơn cử như tại buổi Tọa đàm về bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa phi vật thể các dân tộc Việt Nam, các bạn trẻ đã được trao cơ hội học hỏi và tìm hiểu thêm về những nét đẹp văn hóa truyền thống các dân tộc; được các nghệ nhân ưu tú, già làng, trưởng bản cởi mở trao đổi, giải đáp các thắc mắc của thanh niên trong bảo tồn và phát huy bản sắc văn hóa các dân tộc; được thưởng thức nhiều tiết mục văn nghệ đặc sắc do chính các nghệ nhân, già làng, trưởng bản biểu diễn mang đậm màu sắc dân gian… 

Nổi lên như một hiện tượng, chương trình truyền hình “Anh trai vượt ngàn chông gai 2024” cũng là một ví dụ tiêu biểu cho những người trẻ tìm tòi và hoạ lên những gam màu mới cho chất liệu dân gian, cho những nét đẹp truyền thống dân tộc. Từ làn điệu dân ca “Trống cơm” tới sự lồng ghép khéo léo nghệ thuật Chèo, Nhã nhạc cung đình Huế vào các tiết mục, những người trẻ đã thể hiện tình yêu nước, yêu văn hoá và dân tộc của mình, chứng minh năng lực bản thân khi khéo léo giới thiệu và nâng tầm giá trị văn hóa Việt Nam tới khán giả trẻ, giúp đại chúng cảm nhận và hiểu sâu hơn về bản sắc dân tộc.

Đặc biệt, sự hưởng ứng nhiệt tình từ công chúng, chủ yếu là thế hệ 9x-2000, đã một lần nữa khẳng định rằng: giới trẻ Việt Nam luôn dành sự quan tâm và hướng đến các giá trị cốt lõi cùng bản sắc văn hoá dân tộc.

Tại Tổng Công ty Hàng không Việt Nam, các hoạt động bảo tồn và tôn vinh văn hoá Việt trong giới trẻ ngày càng được đầu tư chú trọng với những nội dung sáng tạo và ý nghĩa. Trong chương trình tổ chức chợ quê, thanh niên Vietnam Airlines đã tích cực tham gia tái hiện không gian làng quê truyền thống qua các gian hàng đặc sản vùng miền, tạo cơ hội để cán bộ công nhân viên hiểu rõ hơn về các giá trị văn hoá dân tộc.

Đặc biệt, phim hướng dẫn an toàn bay “ The echo of Unison – Âm vang đồng điệu Âm vang đồng điệu” ra mắt tháng 8/2022 của Vietnam Airlines đã mang đến cho hành khách một góc nhìn mới, đưa người xem trải nghiệm văn hoá bản địa qua các vùng miền của Việt Nam – từ núi cao đến đồng bằng trù phú – và khám phá nét đẹp văn hoá của 07 dân tộc trên dải đất hình chữ S. Những hoạt động này thể hiện cam kết của thế hệ trẻ Vietnam Airlines, với vị thế là Hãng hàng không Quốc gia, trong việc bảo tồn và lan tỏa giá trị văn hoá Việt.

Các hoạt động giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa của thanh niên không chỉ có ý nghĩa trong phạm vi quốc gia mà còn góp phần quảng bá hình ảnh Việt Nam ra thế giới, khẳng định bản sắc riêng biệt của dân tộc. Những phong trào, hoạt động và dự án của thế hệ trẻ Việt Nam đã và đang góp phần xây dựng một hình ảnh Việt Nam giàu truyền thống và đầy sức sống. Những sáng kiến sáng tạo và lòng tự hào về di sản văn hóa không chỉ giúp khẳng định giá trị của văn hóa Việt Nam mà còn là cầu nối để thế giới hiểu rõ hơn về một Việt Nam năng động, độc đáo.

Việc những người trẻ ý thức giữ gìn văn hóa dân tộc cũng chính là cách thể hiện lòng biết ơn và trách nhiệm của họ đối với di sản mà các thế hệ đi trước để lại, từ đó xây dựng và bảo vệ hình ảnh của đất nước trên trường quốc tế.

Thế hệ thanh niên Việt Nam hôm nay đang thực hiện sứ mệnh thiêng liêng trong việc giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa, truyền thống dân tộc, đúng như tư tưởng mà Chủ tịch Hồ Chí Minh đã để lại. Bằng những hoạt động thiết thực trong bảo tồn di sản, các dự án khởi nghiệp sáng tạo gắn với văn hóa truyền thống, và lòng tự hào về dân tộc, thanh niên Việt Nam không chỉ bảo vệ các giá trị tốt đẹp mà còn làm giàu thêm cho di sản văn hóa của đất nước.

Bác Hồ từng nhấn mạnh rằng văn hóa là nền tảng tinh thần của xã hội, là “sức mạnh nội sinh” giúp dân tộc Việt Nam trường tồn và phát triển. Noi gương Bác, thế hệ trẻ hôm nay không ngừng nỗ lực để văn hóa Việt Nam được lan tỏa mạnh mẽ trong nước và vươn ra thế giới, góp phần khẳng định vị thế và bản sắc riêng biệt của dân tộc trên con đường hội nhập.