Quốc gia nhỏ nhất hành tinh
Nằm gọn trong lòng thủ đô Rome (Italy), Vatican là một thế giới riêng biệt, nhỏ bé nhưng kỳ vĩ, tĩnh lặng nhưng giàu sức ảnh hưởng. Chỉ rộng vỏn vẹn 44 ha, tương đương 1/8 công viên Trung tâm ở New York, đây vẫn là trái tim của Công giáo La Mã, nơi quy tụ những giá trị lịch sử, văn hóa và tôn giáo có sức lan tỏa khắp hành tinh.
Dù chỉ có 502 cư dân (số liệu mới nhất theo Liên Hợp Quốc), Vatican vẫn có đầy đủ hệ thống bưu điện, điện thoại, hiệu thuốc, truyền thông, biển số xe, hộ chiếu, quốc kỳ và quốc ca riêng. Tiền tệ chính thức là đồng Euro. Vatican dùng đồng Euro, nhưng khác biệt ở chỗ không hề có hệ thống thuế. Nguồn thu nhập chính đến từ bán vé tham quan bảo tàng, phát hành tem, quà lưu niệm và sự đóng góp từ nhiều tổ chức.
Vatican là một quân chủ chuyên chế, đứng đầu là Giáo hoàng, đây vị vua duy nhất còn giữ trong tay cả quyền lập pháp, hành pháp lẫn tư pháp tại châu Âu.
Vương cung thánh đường trên nền nghĩa trang cổ
Đặt chân đến Vatican, điểm đầu tiên khiến mọi du khách choáng ngợp chính là Vương cung thánh đường Thánh Peter, ngôi nhà thờ rộng 23.000 m², lớn thứ hai thế giới chỉ sau nhà thờ Yamoussoukro ở Bờ Biển Ngà.
Lịch sử nơi đây gắn liền với những trang bi thương của Cơ Đốc giáo sơ khai. Thế kỷ I, hoàng đế Nero đã đổ tội cho người theo đạo Cơ Đốc sau trận hỏa hoạn năm 64, và ra lệnh hành hình họ trên đồi Vatican. Trong số đó có thánh Peter, tông đồ của Chúa Jesus và cũng là giám mục đầu tiên của Rome. Người ta tin rằng, thi hài ông được chôn ngay tại chân đồi, dưới nơi đặt bàn thờ chính của vương cung thánh đường ngày nay.
Đến thế kỷ IV, khi Cơ Đốc giáo được thừa nhận, hoàng đế Constantine cho xây dựng nhà thờ ngay trên khu mộ cổ. Công trình hiện tại khởi công từ thế kỷ XVI và mất 120 năm mới hoàn tất. Michelangelo, thiên tài hội họa và kiến trúc là người thiết kế mái vòm lừng danh, góp phần làm nên vẻ uy nghi của kiệt tác tôn giáo này. Dưới lòng nhà thờ là nơi yên nghỉ của nhiều Giáo hoàng, trong khi bên trên là không gian linh thiêng nhất của Vatican, nơi hàng triệu tín đồ hành hương mỗi năm.
Dấu ấn Ai Cập giữa quảng trường thánh Peter
Nổi bật giữa quảng trường rộng lớn trước nhà thờ là tháp đá granite đỏ nặng hơn 350 tấn, có tuổi đời hơn 3.000 năm. Ngọn tháp được hoàng đế La Mã Caligula mang từ Heliopolis (Ai Cập) về dựng tại khu vườn của mẹ mình, nơi từng chứng kiến nhiều tín đồ Cơ Đốc bị hành hình. Năm 1586, tháp được chuyển đến quảng trường thánh Peter, trở thành biểu tượng vừa uy nghi vừa mang chức năng của một chiếc đồng hồ mặt trời khổng lồ.
Sáu thập kỷ Giáo hoàng “không rời Vatican”
Vatican không chỉ có vẻ đẹp tráng lệ mà còn ẩn chứa những biến động chính trị. Vào thế kỷ XIX, khi Italy thống nhất và sáp nhập vùng Papal States, các Giáo hoàng kịch liệt phản đối, từ chối công nhận quyền lực chính phủ Italy. Giáo hoàng Pius IX tự nhận mình là “tù nhân ở Vatican”. Trong suốt 60 năm, các Giáo hoàng không rời khỏi lãnh thổ quốc gia, không bước ra ban công quảng trường Thánh Peter, cũng không ban phúc cho quân đội Italy dù họ hiện diện ngay trước thánh đường.
Đội quân đặc biệt chỉ có người Thụy Sĩ
Nếu Rome nổi tiếng với đấu trường Colosseum và những đội quân La Mã, thì Vatican lại khiến du khách ấn tượng với đội vệ binh Thụy Sĩ trong bộ quân phục sặc sỡ. Được thành lập từ năm 1506 dưới thời Giáo hoàng Julius II, đội quân này gồm khoảng 135 thành viên, tất cả đều là nam giới người Thụy Sĩ, tuổi từ 19 đến 30, cao trên 174 cm và bắt buộc còn độc thân. Họ phải tốt nghiệp trung học, hoàn tất khóa huấn luyện quân sự cơ bản ở Thụy Sĩ, trước khi sang Vatican để bảo vệ Giáo hoàng.
Không chỉ mang dáng vẻ trang trí, đội vệ binh Thụy Sĩ được huấn luyện kỹ lưỡng về chiến đấu tay không, vũ khí và có nhiệm vụ tuần tra, canh gác toàn bộ thành quốc. Hơn 500 năm qua, họ là biểu tượng trung thành và cũng là niềm tự hào của Vatican.
Bảo tàng trải dài 9 dặm
Ẩn sau những bức tường đá là bảo tàng Vatican trải dài tới 9 dặm (tương đương hơn 14km), sở hữu bộ sưu tập nghệ thuật vĩ đại bậc nhất hành tinh. Được Giáo hoàng Julius II thành lập từ thế kỷ XVI, bảo tàng ngày nay đón khoảng 5,5 triệu lượt khách mỗi năm, một con số khổng lồ so với dân số chỉ khoảng 1.000 người.
Từ những bức bích họa của Raphael, Michelangelo, đến hàng ngàn tác phẩm điêu khắc, hội họa, cổ vật quý hiếm… tất cả biến Vatican thành “bảo tàng sống” của nhân loại. Với nhiều du khách, hành trình tới đây không chỉ là chuyến tham quan, mà còn là trải nghiệm tinh thần, nơi cái đẹp và đức tin hòa làm một.
Quốc gia không nhà tù
Vatican là đất nước duy nhất trên thế giới không có nhà tù. Chỉ có vài phòng giam tạm thời được sử dụng trước khi xét xử. Những người bị kết án sẽ được chuyển sang Italy thi hành án, chi phí do Vatican chi trả.
Một nghịch lý thú vị là Vatican lại có tỷ lệ tội phạm cao nhất thế giới, chỉ đơn giản vì dân số quá ít. Tội phạm phổ biến nhất là móc túi điều dễ hiểu bởi Vatican luôn đông nghẹt du khách quốc tế.
Tuyến đường sắt ngắn nhất hành tinh
Bên cạnh sự uy nghi của các công trình, Vatican cũng nắm giữ một kỷ lục đặc biệt: tuyến đường sắt ngắn nhất thế giới. Nhà ga Città Vaticano chỉ có hai đường ray dài khoảng 300 mét, được xây dựng dưới thời Giáo hoàng Piô XI. Tuyến đường này không chở khách mà chủ yếu dùng để vận chuyển hàng hóa.
Người dân Vatican sống chủ yếu ở bên ngoài
Với dân số chỉ vài trăm người, đa phần là linh mục, tu sĩ và các quan chức Tòa thánh, Vatican có một nét đặc biệt: nhiều công dân của họ thực tế sống bên ngoài, chủ yếu ngay tại Rome. Theo số liệu năm 2011, dân số Vatican chỉ 594 người, và năm 2013 là 839 người. Ngoài hơn 100 lính Thụy Sĩ, cộng đồng lớn nhất ở đây là các cha xứ và học giả đến từ khắp nơi trên thế giới. Dân số Thành Vatican hiện chiếm 0,00% dân số thế giới. Mật độ dân số của Thành Vatican là 1.141 người/km2.
Quốc gia – Di sản Thế giới
Năm 1984, UNESCO công nhận toàn bộ Vatican là Di sản Thế giới, biến nơi đây thành quốc gia duy nhất trên hành tinh mang danh hiệu này. Với giá trị lịch sử, tôn giáo và văn hóa vô song, Vatican không chỉ là trung tâm của Công giáo, mà còn là kho báu chung của nhân loại.
Việt Nam đến Vatican – gần hơn bao giờ hết!
Tin vui cho những ai đã trót “phải lòng” nước Vatican nhưng ngại đường xa cách trở, từ ngày 1/7/2025, Vietnam Airlines chính thức khai trương đường bay thẳng đầu tiên kết nối Thủ đô Hà Nội với thành phố Milan (Italy).
Đây không chỉ là một đường bay mới, mà còn là một cầu nối văn hóa quan trọng, mở ra cánh cửa cho du khách Việt Nam khám phá xứ sở hình chiếc ủng một cách dễ dàng và tiện lợi hơn bao giờ hết. Nếu trước đây, muốn đến Ý, du khách Việt Nam phải mất hơn nửa ngày, nối chuyến mệt mỏi qua Paris, Frankfurt hoặc Doha, thì nay, cánh cửa vào châu Âu đã rộng mở.
Với tần suất 3 chuyến/tuần (Thứ Ba, Sáu, Bảy), bay bằng máy bay thân rộng Boeing 787, mỗi hành trình chỉ mất khoảng 12 tiếng – bạn có thể ngủ một giấc ở Hà Nội, và thức dậy giữa lòng Milan. Một cách nhẹ nhàng, Ý đã nằm trong tầm tay.
Đường bay này không chỉ phục vụ du khách cá nhân mà còn tạo điều kiện thuận lợi cho các đoàn khách du lịch, doanh nhân và kiều bào. Ngược lại, du khách từ Italy và các nước châu Âu lân cận cũng có thêm lựa chọn tuyệt vời để khám phá những điểm đến đặc sắc của Việt Nam như Hà Nội cổ kính, Hạ Long hùng vĩ, Huế mộng mơ, Hội An cổ kính, Đà Nẵng năng động hay TP.HCM sôi động.
